Keto: Hype of Healthy?

Een reactie plaatsen

Sinds ik afgelopen week slaagde voor mijn examen aan het Ketogenics Institute mag ik mij officieel Keto professional noemen. Het afgelopen jaar verdiepte ik mij in zowel de theorie als de praktijk van het Ketogene dieet. Veel mensen zagen al op mijn social media bloeduitslagen voorbij komen met daarbij teksten zoals dat ik weer ‘in Ketose’ was. Maar wat is dat dan; waarom doe ik dat en hoe? Dit werd mij de afgelopen tijd veelvuldig gevraagd. Vandaar dit blog om hopelijk op een duidelijke en beknopte manier wat meer uit te leggen over het Ketogeen dieet, ook wel Keto genoemd.

Weer een nieuwe hype?

Heel eerlijk dacht ik, toen ik voor het eerst iets over Keto hoorde, dat het de zoveelste dieethype was. Waarschijnlijk omdat het vooral bekend staat als een dieet waarmee je snel veel gewicht kan verliezen. Reden voor enige terughoudendheid en scepsis. Maar hoe meer ik erover las hoe meer deze manier van eten mij intrigeerde. Wat velen niet weten is dat een Ketogeen dieet veelvuldig en succesvol ingezet wordt als therapie bij aandoeningen zoals epilepsie, diabetes, parkinson, MS en andere neurologische aandoeningen. In het magazine Medisch Dossier stond zelfs heel recent een artikel over hoe Ketose kan helpen bij zowel de preventie als de behandeling van Covid-19. Super interessant allemaal en voor mij reden genoeg om me dus onder te dompelen in de wereld van Keto, waarmee er een hele nieuwe wereld voor me open ging.

Een stukje medische geschiedenis

In de vorige eeuw werd het Ketogene dieet al succesvol ingezet bij zowel patiënten met diabetes als epilepsie. In de Mayo kliniek werd het zelfs op een groep jonge kinderen met epilepsie getest. Bij het grootste gedeelte van hen verminderde of verdwenen hun toevallen. Een grote doorbraak aangezien de medicijnen die in die tijd gebruikt werden niet veilig waren voor kinderen. Toen er in 1938 nieuwe medicijnen op de markt kwamen die ook geschikt waren voor kinderen werd het Ketogene dieet grotendeels afgedankt. Behalve in het John Hopkins hospital waar artsen en diëtisten zich onverminderd bleven inzetten voor jonge kinderen met onbehandelbare epilepsie met behulp van het dieet. Met goede resultaten als gevolg. Een van die kinderen was het jongetje Charlie. Wanhopig door zijn steeds slechter wordende toestand waarbij medicijnen en chirurgische behandelingen niet werkten kwamen zijn ouders in deze kliniek terecht. Slechts enkele dagen na het starten met het dieet had Charlie geen toevallen meer. Een maand later was hij van alle medicijnen af. Zijn dankbare ouders richtten de Charlie Foundation (www.Charliefoundation.org) op om het dieet te promoten. Zijn vader Jim Abrahams, die filmregisseur en schrijver is, maakte er de film ‘First do no Harm’ over, met Meryl Streep in de hoofdrol.

Er is ontzettend veel wetenschappelijk onderzoek die de voordelen van het Ketogene dieet bij allerlei ziektes en aandoeningen aantonen. Dat was voor mij al reden genoeg me er in te verdiepen. Maar wanneer je gezond bent, geen klachten hebt, niet af hoeft te vallen of misschien wel topfit bent: waarom zou je dan een Ketogeen dieet willen volgen?

Wat is Ketose eigenlijk?

Ons brein verbruikt de allermeeste energie van onze organen; wel zo’n 600 kcal per dag! In een niet-ketogene toestand wordt die energie voornamelijk uit glucose (suikers) gehaald. De mens heeft een overlevingsmechanisme waarbij het lichaam overstapt op het produceren van een andere energiebron als er te weinig glucose voorhanden is; namelijk ketonen. Onze voorouders die nog leefden voor het ontstaan van de landbouw (en daarmee de introductie van zuivel en granen in ons voedingspatroon) waren altijd in een milde ketose. Het grootste gedeelte van de voeding was koolhydraatarm en periodes van schaarste (vastenperiode) waren vast onderdeel van het dagelijks leven.

Bij gebrek aan koolhydraten (glucose) produceert onze lever ketonen zodat die als energiebron in de hersenen gebruikt kunnen worden. Ondanks dat dit een natuurlijk mechanisme en een normale staat van zijn is komt bijna niemand tegenwoordig meer in ketose. In voedingsketose ben je wanneer je een verhoogd ketonniveau hebt waarbij ketonen hoger dan 0,5 mmol/l in het bloed zijn. Bij een standaard Nederlands voedingspatroon zul je zelden ketonwaarden hoger dan 0,3 mmol/l hebben. (N.b; voedingsketose is iets anders dan ketoacidose!!)

Hoe kom je in voedingsketose?

Wanneer je maximaal tussen de 30-60 gram koolhydraten per dag eet gaat je lichaam van een suikerverbranding switchen naar het gebruik van vetten en het produceren van ketonen. Het kan enkele dagen duren voordat je die switch maakt. Bij de een gaat het sneller dan bij de ander en ook de hoeveelheid koolhydraten waarbij je in ketose komt verschilt per persoon. Het is dus niet ‘one diet fits all’ maar een kwestie van testen, meten en ervaren.

Een aantal voordelen op een rijtje

  • Onze hersenen geven eigenlijk de voorkeur aan ketonen; een brandstof die niet alleen efficiënt is maar waarvan ook gebleken is dat het herstel en regeneratie van het brein mogelijk maakt. Ketose is een natuurlijk proces wat een helend effect op de hersenen heeft en waarmee je het risico op neurologische aandoeningen zoals Alzheimer, Parkinson en migraine kunt verkleinen of de symptomen kunt verminderen. Als je metabool flexibel bent, weer efficiënt wordt in vet verbranden en niet meer alleen aangewezen bent op glucose als brandstof zul je je helderder en meer gefocust voelen. Wanneer je hersenen constant toegang hebben tot andere brandstoffen ervaar je een ongekende mentale scherpheid en helderheid. Brain fogs behoren tot het verleden
  • .Wanneer je langere tijd in Ketose bent leert je lichaam weer optimaal vetten als energiebron te gebruiken. Dit kan helpen om lichaamsvet te verliezen. Een van de meest gehoorde voordelen van het Ketogeen dieet is dat er weinig tot geen hongergevoelens zijn door het verzadigende effect van ketogene voeding. Dat maakt het makkelijk vol te houden en relatief makkelijk om minder te eten waardoor er effectief lichaamsvet verloren wordt. Ook cravings en suikerbehoefte verdwijnen.
  • Ketonen hebben een ontstekingsremmende werking waardoor er verbeteringen kunnen optreden bij aandoeningen zoals eczeem, acne en darmklachten. Doordat er minder oxidatieve stress in het lichaam is zodra het vet als voornaamste brandstof gaat gebruiken herstel je ook sneller en makkelijker wat bijvoorbeeld sportprestaties ten goede komt.
  • Over het algemeen ga je beter slapen en zijn de periodes van diepe slaap frequenter en langer wat maakt dat je ontspannen en uitgerust wakker wordt. Persoonlijk merkte ik direct grote verbetering van mijn HRV waarden, rusthartslag en slaap gemeten met mijn OURA ring.
  • Door een Ketogeen dieet stimuleer je de productie van stamcellen die het ruwe materiaal verschaffen om beschadigde en zieke cellen in je lichaam te vervangen

Intermittent Keto

Voor de meesten van ons is een Ketogeen dieet niet iets wat je voor altijd wil volgen. Wanneer je gezond bent en deze manier van eten niet om therapeutische redenen hoeft te volgen is het iets wat je als tool kunt gebruiken. Een middel om je lijf en geest te resetten. Afhankelijk van jouw omstandigheden en doelen kun je dit bij wijze van kuur gebruiken; van een week tot 10 dagen, een maand of zelfs meerdere maanden. Zodra je je metabole flexibiliteit hebt herwonnen en je langere tijd behoorlijke hoeveelheden ketonen geproduceerd hebt (ruim 0,5 mmol/l) kun je periodiek weer grotere hoeveelheden koolhydraten terugbrengen in je dagelijkse voeding. Daarna kun je dan bijvoorbeeld enkele keren per week Ketogeen eten of zo nu en dan een Keto-reset van een week of 10 dagen inplannen

No Carb of (S)low Carb?

Een reactie plaatsen

Jarenlang zijn vetten gedemoniseerd en werden we bang gemaakt voor deze voedingsgroep. Hopelijk is er één ding wat we daarvan kunnen leren en dat is dat we niet één macronutriënt in zijn geheel moeten vermijden.

Stoppen met het eten van koolhydraten

“Ik eet geen koolhydraten meer”, hoor ik vaak zeggen. Maar koolhydraten zitten in groente, fruit, knollen, sla, peulvruchten, noten, zaden, pitten, granen, zeewier en nog veel meer. Geen koolhydraten eten betekent dat je alleen nog maar dierlijke producten in de vorm van vis, vlees, gevogelte en eieren zou eten, aangevuld met pure vetten zoals olijfolie en boter. Meestal niet wat er bedoeld wordt met koolhydraatarm eten.

Angst voor bepaalde voeding

Door een enkele groep macronutriënten te stigmatiseren ontstaat er ten onrechte angst voor bepaalde voeding. Je wordt niet ‘dikker’ van te veel koolhydraten, vetten of eiwit; dat wordt je van te veel voeding. Andere factoren spelen ook een rol (waarover ik in mijn andere blogs uitgebreid heb geschreven) maar in eerste instantie kom je aan door een calorie-overschot en val je af door een calorie-tekort. Voor zowel je gezondheid als de shape van je lichaam is het zeker goed om geraffineerde koolhydraten en suikers te minderen. Ik ben dan ook absoluut een groot voorstander van een low carb voedingspatroon. Low carb wordt alleen vaak geïnterpreteerd als no carb. Daarom is slow carb een betere beschrijving. Het gaat niet om zo min mogelijk of helemaal geen koolhydraten meer maar om welke soort.

Wil je profiteren van de gezondheidsvoordelen van een slow carb voedingspatroon ? Schrap of minder dan alle bewerkte producten uit je voeding. Eet zo min mogelijk bewerkte graanproducten zoals brood, pasta, koekjes, repen, ontbijtgranen en andere fabrieksvoeding. Beperk suikers zoals in frisdrank en snoep en vergis je niet in alle verborgen suikers. Bijna alles wat in een blikje, pot of doos zit bevat toegevoegde suikers. Check etiketten, eet zo veel mogelijk producten die je rechtstreeks uit de natuur kunt halen en kies voor voeding met een lage MB-index.

MB-index

MB staat voor menselijke bewerking. Hoeveel menselijke bewerking is er aan te pas gekomen voordat het bij jou in de keuken en op je bord ligt? Op een schaal van 1-10 is 1 een product waar weinig bewerking aan te pas is gekomen zoals fruit en groente en 10 producten die sterk bewerkt zijn zoals pasta en crackers. Dit is een hele andere benadering van voeding en helpt je keuzes te maken die jou helpen de fitste versie van jezelf te worden en te blijven. Zie je door de bomen het bos niet meer qua voeding en weet je niet meer welke producten je beter wel of niet kan eten? Beoordeel voeding op de mate van bewerking en bedenk wat de MB-factor is. Kies zo veel en vaak mogelijk voor producten die laag zijn in MB; onbewerkte, natuurlijke Whole Foods.

Slow carbs in plaats van no carbs

Het is goed om bepaalde koolhydraten te minderen of te vermijden maar onthoudt dat het niet gaat om koolhydraten schrappen of ze zo min mogelijk te eten. Een gezond voedingspatroon draait om slow carbs, niet om NO carbs. Juist de plantaardige voeding die aan de basis zouden moeten staan van een gezond voedingspatroon bevat waardevolle en onvervangbare nutriënten en vezels. 

Meer weten of ervaren over wat een (s)low carb healthy fat voedingspatroon voor je gezondheid kan betekenen? Maandag 12 april start er een 10 daags sLCHF programma met tips, info en recepten. Inschrijven kan nog tot 9 april door te mailen naar nanneke@optimalhealth.nl (Deelname is 10 euro)

Wanneer je eet is belangrijker dan wat je eet

Een reactie plaatsen

Als het over gezondheid of afvallen gaat hebben we het altijd over wat en hoeveel we eten. Maar nog belangrijker dan wat er op je bord ligt is wanneer je dat in je mond stopt. Hoe gezond je voeding ook is, deze blijkt niet meer zo gezond te zijn wanneer ze op de verkeerde tijdstippen genuttigd worden.

De hele dag door eten

Uit een Amerikaans onderzoek door Dr. Satchin Panda (een vooraanstaand onderzoeker aan het Salk Institute for Biological Studies in San Diego) bleek dat slechts 10% van de Amerikanen binnen een tijdsbestek van 12 uur al hun voedsel eten. Dit betekent dus dat de meeste mensen wanneer ze wakker zijn bijna voortdurend eten. Ook bleek dat de meerderheid van de Amerikanen bijna 15 van de 24 uur op een dag eten en dat ze meer dan 35% van hun calorieën na 18.00 ’s avonds consumeren wanneer energiebehoeftes het laagst zijn. Van wat ik om me heen zie en hoor vermoed ik dat dit bij Nederlanders ongeveer hetzelfde is. Nog steeds wordt er verkondigd dat het ontbijt de belangrijkste maaltijd van de dag is met als gevolg dat veel mensen direct na het ontwaken al beginnen met eten. Ook tussendoortjes worden nog altijd aangeraden (want dat was toch goed om de verbranding op gang te houden??…..) Na de avondmaaltijd nog een late night snack bij een glas wijn en zo wordt er van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat iets in de mond gestopt.

Geen tijd voor herstel

Dit non-stop eten heeft ernstige gevolgen voor onze gezondheid; ons lichaam is niet gemaakt om de hele dag door voeding te verwerken. Alle organen, weefsels en cellen hebben een eigen interne klok. Zo ook je spijsverteringsorganen. Deze, maar ook andere organen, hebben elke dag een aaneengesloten periode van minimaal 8 uur rust nodig om te kunnen herstellen.En zolang er voeding verwerkt moet worden is er geen tijd en energie om die herstelwerkzaamheden uit te voeren.

Wanneer ongezonde voeding beter is dan gezonde

Dr. Panda heeft onderzoek gedaan op zowel mensen als muizen. Hij kwam tot de ontdekking dat er veel gezondheidsvoordelen starten wanneer je dagelijks tijdens een periode van 12 uur of minder je voeding tot je neemt. En die voordelen staan los van de soort voeding die genuttigd werd. Zelfs een ongezond dieet genuttigd op de goede tijden (binnen een eating window van 12 uur of minder) heeft meer voordelen dan een gezond dieet wat gegeten wordt op de verkeerde tijdstippen. Uiteraard is het van belang dat je de gezonde dingen eet, maar dit om aan te geven dat dit net zo schadelijk kan zijn als een dieet van junkfood als je de hele dag door eet. In deze TedX Talk legt hij meer uit over zijn onderzoeken en onder andere de invloed van nutriënt timing op je lichaamssamenstelling: http://TEDX Talk: https://www.youtube.com/watch?v=wrP78K1objc

Eten in een Eating Window

Je eetperiode inkorten tot 12 uur heeft waanzinnig veel voordelen voor je gezondheid en stofwisseling. Een fijne app om bij te houden wanneer je gestart bent met vasten is ZERO. Dit helpt je om ook echt niks meer in je mond te stoppen als je vastenperiode in gaat. Tijdens de vastenperiode drink je alleen nog water, thee of zwarte koffie (deze uiteraard alleen in de ochtend en niet in de avond) en niks waar calorieën in zit. Dus ook geen frisdrank, sap of wijn meer in de avond. Ook een cappuccino of suiker in je koffie doorbreekt het vasten; je lichaam moet als reactie daarop weer insuline aanmaken wat allerlei processen op gang brengt.

Wanneer een eating window van 12 uur je makkelijk afgaat kun je geleidelijk afbouwen naar een kleinere periode van bijvoorbeeld 10 of 8 uur. Onthoud dat minder niet altijd beter is. Er zijn mensen die binnen 4 uur eten of maar één maaltijd per dag nuttigen. Dat kan allemaal als je je er goed bij voelt, maar dat verschilt per persoon en is geen ‘must’ voor je gezondheid. De voordelen starten al als je binnen een periode van 12 uur je voeding eet en de overige 12 uur je lijf de tijd en rust geeft om te herstellen en te repareren. Doe dus waar jij je goed bij voelt.

Doctor in the House

Gisteren keek ik op Youtube een aflevering van de BBC serie ‘Doctor in the House’ waarin Dr.Rangan Chatterjee een maand bij een gezin in huis gaat om ze te helpen nieuwe, gezonde leefstijl gewoontes aan te leren. Mooi om te zien hoe hij ze helpt door middel van voeding (het verwijderen van bewerkte koolhydraten), time restricted meeding (het gezin gaat binnen een eating window van 10 uur eten), Intermittent Fasting, beweging, slaapadvies en mindfulness. https://www.youtube.com/watch?v=j9HPSP7QwPU Aanrader om te kijken!

De belangrijkste eerste stap

De allerbelangrijkste stap binnen de timing van je voeding is om te beginnen met 3 uur voordat je naar bed gaat niks meer te eten. Volgend week vertel ik waarom dat zo belangrijk is. 

Wordt je vet door vetten te eten?

Een reactie plaatsen

50%, de helft (!!), van de Nederlanders van 18 jaar heeft matig of ernstig overgewicht; van de jeugd tot en met 17 jaar is dat al 14,7 %. Jarenlang kreeg iedereen het advies om weinig vet te eten en ‘minder te eten en meer te bewegen’. Desondanks zitten we midden in een obesitas- epidemie die niet te stoppen lijkt. Volgen al deze mensen de adviezen niet op of is er iets anders aan de hand?

Fobie voor vet

Nog steeds denken veel mensen dat de vetten in hun voeding ongezond zijn en ze dikker maken . ‘Fat makes you fat’ is een hardnekkige fabel die zijn oorsprong heeft in de jaren 50. Een wetenschapper, Ancel Keys, was ervan overtuigd dat verzadigde vet hart- en vaatziekten veroorzaakten. Ancel Keys sjoemelde niet alleen met onderzoeksgegevens; de methodes die hij hanteerde waren waardeloos. Steeds meer mensen kampten met overgewicht en omdat 1 gram vet in meer kcal bevat dan 1 gram eiwit of koolhydraten adviseerde de Amerikaanse overheid iedereen om vetarm te gaan eten. Niet alleen de kans op hart-en vaatziekten zou zo verminderen, men zou ook makkelijker afvallen. Al snel namen media en voedingsinstanties van over de hele wereld deze adviezen over. En als je maar vaak genoeg iets hoort of leest wordt het ook waarheid.  Het volledige, uitgebreide verhaal over al deze misstanden en de verregaande gevolgen is onder andere te lezen in de boeken ‘ The Big Fat Surprise ‘ van Nina Teicholz en ‘Good Calories, Bad Calories‘ van Gary Taubes.

Vetopslag

De voedingsindustrie bracht lowfat producten op de markt; volvet maakte plaats voor mager. Maar als je iets weghaalt uit voeding komt er iets anders voor in de plaats en dat waren de koolhydraten (suikers). Worden we dan te dik van koolhydraten? Nee; dat niet. Wel van te vaak, te veel en geraffineerde koolhydraten. Kort uitgelegd: wanneer we koolhydraten eten worden die afgebroken tot glucose moleculen. Glucose kan gebruikt worden als energiebron, maar wat niet direct gebruikt wordt slaan we als glycogeen voorraad op in onze lever (± 100 gram) en onze spieren (±400 gram) De meeste mensen eten veel meer koolhydraten dan ze op kunnen slaan. En wanneer alle voorraden vol zijn (wat al vrij snel het geval is) wordt overtollige glucose opgeslagen als vet. Het lichaam moet ergens naar toe met die overload aan suikers.

Koolhydraten= glucose=suiker

Of koolhydraten nou uit bananen, dadels, vruchtensap, druiven, rijst, pasta, brood of koek komen; uiteindelijk wordt alles afgebroken tot glucosemoleculen. Wanneer het gaat over het eten van suikers denken veel mensen aan frisdrank, paaseitjes of kristalsuiker. Maar een gemiddeld Nederlands voedingspatroon zit bomvol suikers. Kant-en klare sauzen, vleeswaren, brood, broodbeleg, pakjes en zakjes; bijna overal worden suikers aan toegevoegd. Niet alleen als smaakversterker maar ook voor het verlengen van houdbaarheid. Daarbovenop komen dan nog eens alle natuurlijke suikers zoals in groente, fruit, peulvruchten, rijst, zuivel, etc. Alles bij elkaar een waanzinnige overload waar het lichaam meestal geen functie of plek meer voor heeft. De voorraden worden overladen met suikers terwijl ze nooit geleegd worden. Het gevolg: het teveel aan suiker wordt opgeslagen als vet.

Meer lichaamsvet door minder vetten in de voeding

Jeff Volek en Stephen Finney deden een onderzoek waarin ze 4 maanden lang een groep vrouwen van voeding voorzagen. Elke deelneemster kreeg precies voldoende calorieën om haar gewicht stabiel te houden. Wat de onderzoekers veranderden tijdens de 4 maanden was de vetinname. Deze werd geleidelijk verlaagd van 31% naar 25% en toen naar 15%. Elke keer als er calorieën in de vorm van vetten weggehaald werden, werd er een gelijke hoeveelheid aan koolhydraten toegevoegd. De proteïne inname bleef hierbij constant.

Om het dieet zo gezond mogelijk te houden werden er alleen complexe koolhydraten toegevoegd. Ondanks de gezonde voeding steeg de hoeveelheid triglyceriden (vetten in de bloedbaan) evenredig met het verwijderen van het vet uit de voeding. Omdat de deelneemsters op een dieet waren waarbij de calorie-inname gelijk was aan hun verbruik was niet te verwachten dat de koolhydraten uit voeding omgezet zouden worden in lichaamsvet. Toch was dat wat er gebeurde. Terwijl het gewicht stabiel bleef, was er een toename van lichaamsvet en triglyceriden in het bloed.

Is een calorie een calorie?

Ook al is je calorie-inname bepalend voor het wel of niet succesvol gewicht verliezen, er spelen nog zoveel andere factoren mee. Het idee van ‘calories in vs calories out’ is achterhaald en het advies bij overgewicht om minder te eten en meer te bewegen is te kort door de bocht. Het maakt wel degelijk uit hoe en wat je eet. Een standaard Nederlands voedingspatroon, ook al is er sprake van calorie-restrictie, wat rijk is aan koolhydraten en laag in vetten zorgt voor stijging van insuline. Insuline is niet alleen een vetopslaghormoon; het zorgt ook voor meer hongergevoelens. Een lowcarb dieet, rijk aan gezonde vetten zorgt voor lage insulinespiegels, betere verzadiging, een goede hormoonbalans en een betere vetverbranding.

Bronnen:
  • Gezondheidsenquete/Leefstijlmonitor CBS i.s.m. RIVM
  • Volek, J.S., et al., Carbohydrate restriction has a more favorable impact on the metabolic syndrome than a low fat diet. Lipids, 2009, 44(4): p.297-309
  • Phinney, S.D., et al., Palmitolea: A biomarker of Obesity and Potential Target for Treatment Am J Clin Nutr, 2002, 75: p. 373S
  • Krieger, J.W., et al., Effects of variation in protein and carbohydrate intake on body mass and composition during energy restriction: a meta-regression American Journal of Clinical Nutrition, 2006. 83(2): p.260-274
  • Volek, J.S., et al., Body composition and hormonal responses to a carbohydrate-restricted diet., Metabolism, 2002.51(7): p 864-70
  • Volek, J.S., et al., Comparison of energy-restricted very low carbohydrate and low-fat diets on weight loss and body composition in overweight men and women. Nutr. Metab (Lond), 2004. 1(1): p 13
  • Volek, J.S., E.E Quann, and C.E. Forsythe, Low Carbohydrate diets promote a more favorable body composition than low fat diets. Strength and Conditioning Journal, 2010. 32(1): p.42-47

Hoe ik van een suiker- een vetverbrander werd

Een reactie plaatsen

Net als iedereen die in de jaren ‘70, ’80 en ‘90 opgroeide en veel sportte en at ik vaak en veel koolhydraten. Want die zijn nodig als je veel traint en in beweging bent? Toch?? Helaas staat het voedingspatroon waarvan ik dacht, en waarvan velen nog steeds denken, dat het gezond was lijnrecht tegenover wat ik inmiddels weet en is het de oorzaak van veel degeneratieve ziektes en versnelde veroudering.

Van de drie macronutriënten vetten, eiwitten en koolhydraten is die laatste groep de enige die niet nodig is om te overleven. Toch zijn bijna alle reguliere voedingsschijven en/of –piramides voor het grootste gedeelte gevuld met zetmeelrijke voeding zoals brood, pasta en aardappelen. Tel daar het advies bij op om vooral je ontbijt niet over te slaan en elke paar uur iets te eten en je hebt het ideale recept om een suikerverbrander te worden.

Hoe ik een suikerverbrander werd

Wanneer je actief bent en veel sport is het belangrijk om veel koolhydraten te eten. Tenminste: zo werd en wordt dit in boeken, op opleidingen en in de media verteld. Dus ook ik werkte braaf dagelijks vele boterhammen weg. Volkoren uiteraard; want dat was gezond. Bij mijn ontbijt muesli of cruesli in de yoghurt; tussendoor ‘gezonde’ koeken of repen en standaard pasta, rijst of aardappelen als onderdeel van de avondmaaltijd. Vanaf mijn 20ehad ik steeds vaker een ‘hongerklop’ als ik niet op tijd mijn tussendoortje at. Een maaltijd overslaan?? Ondenkbaar!! Heel veel jaren dacht ik dat dat normaal was. Ik sportte zo veel dat ik gewoon veel voeding nodig had. Toch?? Die energiedips; het trillerige gevoel als ik weer iets ‘moest’ eten; ze hoorden gewoon bij mij. Dat dat allemaal niet zo gewoon en mijn voedingspatroon helemaal niet gezond was leerde ik toen ik me meer en meer in voeding ging verdiepen en orthomoleculaire opleidingen ging volgen. Ik kwam tot de ontdekking dat het typisch Nederlandse voedingspatroon een suikerverbrander van me had gemaakt.

Waarom een suikertank snel leeg is

Als je lichaam elke dag continue glucose (suikers in de vorm van koolhydraten) binnen krijgt verleert het om vetten als brandstof te gebruiken. En wanneer je lichaam alleen nog maar suikers als brandstof gebruikt is je energie snel op. Van koolhydraten hebben we een beperkte voorraad; we kunnen maar zo’n 400-600 gram opslaan in onze lever en spieren (de glycogeenvoorraad) terwijl we kilo’s aan energievoorraad met ons meedragen in de vorm van lichaamsvet. Zelfs een hele slanke persoon kan minimaal een maand zonder voeding vooruit op zijn vetvoorraad

Terug naar metabole flexibiliteit

Toen ik wist dat ik een suikerverbrander was geworden, heb ik dat door voeding en leefstijl weer omgedraaid. Anders, minder vaak eten, intermittent fasting en nuchter bewegen maakten me weer metabool flexibel en zorgden dat ik weer kon schakelen tussen suiker-en vetverbranding, zoals het hoort. Mijn tank is nu nooit meer leeg. Van nooit de deur uit kunnen zonder een snack in mijn tas werd ik iemand die twee keer een marathon liep op niets meer dan water en een espresso met wat kokosolie.

Mijn Keto Reset

Morgen begin ik aan de laatste week van mijn 4 weekse ‘Keto reset’.  Dit geeft mijn metabolische flexibiliteit weer een boost. Tijdens deze 4 weken eet ik heel laag in koolhydraten waardoor ik in voedingsketose ben. Bij gebrek aan glucose maakt mijn lever ketonen aan, welke als energiebron worden gebruikt voor mijn brein, hart en spieren. Voor iedereen is de ‘drempel’ waarbij je in ketose komt anders; bij mij ligt deze tussen de 20-30 koolhydraten per dag. Daarnaast zit ik redelijk hoog in mijn eiwitten vanwege mijn krachttraining en is mijn vetinname het hoogste.  De verhouding tussen die drie macronutriënten luistert nauw. Een ketogeen dieet is dan ook niet iets wat je ‘even’ tussendoor doet. Je moet alles nauwkeurig meten en wegen en om te weten of je daadwerkelijk in ketose bent is testen noodzakelijk. Dit kan via je adem, urine of bloed.  Aangezien metingen via je bloed het meest betrouwbaar is prik ik 2-3 keer per dag bloed met een Keto-Mojo meter om zowel mijn bloedglucose als ketonen te meten.

De vele voordelen van ketonen

Als je voorraad koolhydraten extreem laag is, zoals bij een ketogeen dieet of gedurende een vastenperiode, dan is je lichaam in staat om vet in ketonen om te zetten. Naast het feit dat ketonen zorgen dat je kunt overleven in tijden waarin er geen voeding is hebben ze nog andere indrukwekkende eigenschappen:

  • Ketonen zijn een ‘schonere’ energiebron dan glucose wat betekent dat ze tot minder oxidatieve schade in je lichaam leiden. Wanneer je altijd glucose als brandstof gebruikt versnelt dat de veroudering in je lichaam
  • Als je overstapt op vetverbranding of de aanmaak van ketonen verminder je de hoeveelheid suiker die voor kankercellen beschikbaar is waardoor de kans kleiner is dat je kanker krijgt.
  • De meest voorkomende keton, beta-hydroxybutyraat (BHB) heeft een positieve invloed op je gen expressie
  • Ketonen spelen een belangrijke rol bij het terugdringen van ontstekingen
  • Ketonen hebben een belangrijk beschermend effect op hersencellen

De lijst met voordelen is nog vele malen langer dan hierboven. Een ketogeen dieet kan therapeutisch ingezet worden bij diverse ziektes zoals Parkinson, Diabetes en Epilepsie maar ook wanneer je moeite hebt om af te vallen, weinig energie hebt, last hebt van hormonale klachten, altijd ‘hongergevoelens’ hebt of last hebt van gewrichtsklachten of ontstekingen zoals in de darmen. Voor de meesten van ons is een keto-eetwijze iets wat je niet ononderbroken wil doen, maar met tussenpozen. Als je eenmaal metabool flexibel bent en langere tijd ketonen hebt geproduceerd is het ideaal om enkele keren per week ketogeen te eten, zodat je die metabole flexibiliteit behoudt. 

Meer weten over een LCHF of Ketogeen programma? Mail voor meer informatie of begeleiding naar info@optimalhealth.nl

Koolhydraten; zijn dat niet ook van die beestjes…..?

Een reactie plaatsen

Kennen jullie de uitspraak: “Calorieën zijn toch die beestjes die ‘s nachts je kleding kleiner maken?”

Hetzelfde wordt weleens gedacht van koolhydraten. En inderdaad; na een ‘carb feestje’ (etentje met veel pasta, pizza, frites, dessert , etc) geeft de weegschaal de ochtend erna meestal een hoger getal aan. En nee, dat is geen lichaamsvet; je lichaam houdt simpelweg meer vocht vast. Koolhydraten binden zich namelijk met water in je lichaam. Hoe meer je daarvan eet; hoe meer vocht je vasthoudt. Wanneer je overstapt op het eten van minder koolhydraten verlies je meestal snel gewicht wat in het begin voornamelijk water is. 

Twee soorten mensen

Het lijkt wel of er tegenwoordig twee soorten mensen zijn; diegenen die denken dat ze van koolhydraten dik worden en personen die geloven dat we veel koolhydraten (suikers dus) nodig hebben. Laatst stond ik op de markt naast een man die koolhydraatarm brood bestelde. “Ja, niet voor mij hoor……” zei hij bijna verontschuldigend “voor mijn vrouw. Ik doe niet aan die onzin” Waarop de marktbakker zei: “Jaaaaaaaa…… Ik zeg altijd maar zo: zonder calorieën zak je door je……knieën!!!” Ondanks dat hij calorieën en koolhydraten daarmee over één kam scheert en dit gesprek meteen een aantal vooroordelen bevestigde moest ik ontzettend lachen. Ik houd wel van dit soort humor en al helemaal op de markt.

Vooroordelen en onwetendheid

Naar aanleiding van mijn eigen ‘Keto avontuur’ krijg ik veel vragen over koolhydraat arm eten. Leuke en interessante vragen, maar ook merk ik dat er nog veel vooroordelen en onwetendheid is over dit onderwerp. Eén van mijn vriendinnen appte me met de vraag of ik echt veel meer energie had gekregen en of het wat voor haar zou kunnen zijn; zo’n ketogeen voedingspatroon. Daar voegde ze wel meteen aan toe dat ze dacht dat het één van de smerigste diëten was die er bestond met al dat vlees en vet. Zo’n raar dieet!!

O.k, dat was dus:

Misverstand nummer 1 : Bij een ketogeen dieet eet je alleen meer vlees, spek en boter.

Voor mij persoonlijk zou het sowieso een extreme en ondenkbare overgang zijn: van een paar maanden geleden nog veganistisch naar een carnivoren dieet (want dat is wat ze hier eigenlijk mee bedoelde) Maar het is ook zeker niet de bedoeling van een ketogeen dieet waarbij je de hoeveelheid koolhydraten in je voeding beperkt en de hoeveelheid gezonde vetten verhoogt. Een ketogeen dieet staat niet gelijk aan alle koolhydraten schrappen. Wanneer je Keto gaat eten doe je dat, als het goed is, vanwege gezondheidsoverwegingen. Geen groenten of andere plantaardige voeding (die koolhydraten bevatten) meer eten staat daar haaks op. Het gaat niet om GEEN koolhydraten meer eten maar om MINDER. Het is geen NO carb, maar LOW carb.

Misverstand 2: laag in koolhydraten is hetzelfde als ketogeen

Ik deed boodschappen bij mijn favoriete natuurvoedingswinkel en sprak iemand die al jarenlang raw vegan eet. ‘Wat is dat dan, dat Keto?’ vroeg ze mij. Terwijl ik begon met een uitleg over de beperking van koolhydraten in mijn voeding, onderbrak ze mij en zei: “O, dat is eigenlijk hoe ik altijd al eet!!”. Ik heb nog kort iets verteld over de ketonen die je lichaam aanmaakt maar de interesse was weer weg (ook goed uiteraard) en ik heb het maar zo gelaten. Een ketogeen voedingsprogramma is niet hetzelfde als ‘low carb’ eten. Het vraagt een andere aanpak om in voedingsketose te komen. Wel kan het een eerste stap zijn.

Misverstand 3: wanneer je traint heb je veel koolhydraten nodig

Een cliënt had een van mijn posts over ‘keto’ gelezen en vroeg tijdens het trainen in onze Outdoor studio: “Maar als je veel traint kun je toch niet zonder koolhydraten?? Die hebben we toch nodig?!” 

En dat was het derde misverstand in een paar dagen tijd. Tijd dus voor wat meer uitleg!!! De komende weken zal ik een aantal blogs schrijven over LCHF (low carb high fat) en het Ketogeen dieet. Ik bespreek daarin onder andere de bovengenoemde vooroordelen, wat de voordelen zijn van deze manier van eten, mijn eigen ervaringen en nog veel meer.

‘Low Carb Healthy Fat’ workshops

Omdat er zoveel over dit onderwerp te vertellen is en ik er zoveel vragen over krijg organiseer ik in maart een aantal personal coaching workshops ‘Low Carb Healthy Fat’. Deze vinden plaats in onze Outdoor Studio (in de buitenlucht). Per tijdsslot kunnen er maximaal 3 duo’s inschrijven voor een workshop. Deelname is 25 euro voor de workshop van 45 minuten waarin ik alles vertel over de werking van koolhydraten op je lichaam, vetverbranding, een LCHF eetpatroon en over ‘good fats/ bad fats’.  Je krijgt een voedingsprogramma met recepten voor 2 weken zodat je na de workshop aan de slag kunt met een LCHF voedingspatroon.  Wil je daarna een stap verder en heb je interesse in het Ketoprogramma dan kun je meedoen aan het vervolg en je inschrijven voor de ‘Intro to Keto’ workshop die eind Maart en begin April zullen plaatsvinden. Tijdens die tweede workshop (deelname 17,50) vertel ik alles over het Ketogeen dieet en heb je de mogelijkheid om je in te schrijven voor een persoonlijk begeleidingstraject.

De eerste Low Carb Healthy Fat workshops staan ingepland op:

  • Woensdag 10 maart: 16.00
  • Vrijdag 12 maart: 14.00
  • Zaterdag 13 maart: 13.00

Inschrijven kan via nanneke@optimalhealth.nl

Waarom vrouwen meer vetten moeten eten

2 reacties

Het vermogen om lichaamsvet als energiebron te gebruiken zit diep in onze genen en is een essentiële eigenschap om te kunnen overleven. Als onze verre voorouders niet de continue beschikking hadden over voedsel (wat vrij vaak het geval was) was opgeslagen lichaamsvet de belangrijkste brandstof. Hun hersenen werden gevoed met ketonen in plaats van suikers. Tegenwoordig zijn de meeste mensen suikerverbranders. Compleet koolhydraatafhankelijk door de overvloedige en continue aanvoer van suikerrijke en geraffineerde voeding. Gevoed door het idee dat we suikers nodig hebben om te kunnen presteren.

De gevolgen van te veel koolhydraten in onze voeding

Het is een wetenschappelijk feit dat we geen koolhydraten nodig hebben om te overleven; in tegenstelling tot vetten en eiwitten. Uiteraard hebben we voedzame en natuurlijke koolhydraatbronnen wel nodig voor onze gezondheid en om ons goed te voelen. Kleurrijke groenten en vruchten, vezelrijke knollen, noten, zaden en cacao zijn belangrijk en een weldaad voor ons lichaam. Echter niet in de hoeveelheden en in de bewerkte versies waarin ze nu ons voedingspatroon overheersen. Het is de voedingsindustrie, media en overheden gelukt ons te overtuigen dat een optimaal voedingspatroon koolhydraatrijk is en voor het grootste gedeelte uit bewerkte graanproducten bestaat.  Ontbijtgranen; een ‘gezonde’ koek of reep tussendoor; boterhammen als lunch en bij de avondmaaltijd een grote portie pasta, aardappelen of rijst. Ons lichaam heeft een voorkeur voor vetten en ketonen als brandstof maar het huidige voedingspatroon heeft van de meesten van ons suikerverbranders gemaakt. Het gevolg: minder energie, opslaan van lichaamsvet, hormonale klachten, laaggradige ontstekingen, versnelde veroudering.

Hoe je weer een vetverbrander kunt worden

Het goede nieuws is dat je weer een vetverbrander kunt worden als je je eetpatroon en leefstijl aanpast. De eerste stap is de hoeveelheid graanproducten in je voeding minderen. Begin met nog maar bij één maaltijd een graanproduct te eten. Stap 2 is het toevoegen van meer gezonde vetten in je maaltijden. Door (te) veel koolhydraten te eten krijgen we automatisch minder vetten binnen, terwijl die zo belangrijk zijn voor onze gezondheid. Zeker voor vrouwen!

Waarom vrouwen het beter doen op vetten

Bij vrouwen werkt de stofwisseling anders dan bij mannen; wij zijn betere vetverbranders dan mannen en hebben meer vetten nodig. Dit heeft meerdere redenen. Zo hebben wij meer vetten in onze spieren opgeslagen dan mannen; hebben we gemiddeld ±12% meer lichaamsvet dan mannen en hebben wij meer type-1 spiervezels (de spiervezels die gericht zijn op duurvermogen) die beter zijn in het gebruiken van vetten als brandstof dan suikers. Vetten zijn al verzadigend omdat ze het legen van je maag vertragen en voor vrouwen zijn vetten nog 15% verzadigender dan voor mannen. Wij vrouwen presteren en voelen ons gewoon beter met voeding die relatief hoger in vetten is. Zeker als je wens spieropbouw en/of verlies van lichaamsvet is, maar ook als je hormonale klachten ervaart, is een goede hoeveelheid gezonde vetten in je voeding essentieel. Vetten zijn namelijk een onmisbare bouwstof voor onze hormonen. Zorg dat je dagelijkse calorie-inname voor minimaal 30% uit vetten bestaat. Of ga uit van minimaal 1 gram vet per kg lichaamsgewicht. Eet gezonde vetten zoals in olijven, olijfolie, avocado, vette vis, (ongebrande) noten, zaden, pitten, koksolie, kokosmelk, cacao, eieren, notenpasta’s, etc. Vermijd transvetten die aanwezig zijn in geharde en gehydrogeneerde olie in fabrieksvoeding zoals margarine en in gefrituurd voedsel. Plantaardige olie zoals zonnebloemolie, soja-olie, arachide olie bevorderen ontstekingen en zijn geen gezonde vetten. Ook deze eet je beter niet. 

Mijn overstap naar ‘Keto’.

Mijn koolhydraatinname was al niet hoog, maar pasgeleden stapte ik over naar een LCHF (Low carb High Fat) voedingspatroon. Afgelopen week werd dat volledig ketogeen : heel hoog in vetten; voldoende eiwit en heel laag in koolhydraten. De resultaten die dat nu, al na één week geeft zijn waanzinnig. Mijn slaapkwaliteit, rusthartslag en HRV (hartslag variabiliteit) zijn enorm verbeterd. Ik voel me super energiek; lift met gemak veel zwaardere gewichten en voel me mentaal scherper.  Dit voelt als de missing link. Uiteraard binnenkort meer over deze manier van eten!

Fitter door meer vetten te eten

2 reacties

Iedereen die in de jaren 70 en 80 dacht goed bezig te zijn met zijn voeding deed vetten in de ban. En nog steeds denken veel mensen dat het gezond is om vet eten te vermijden of dat je van vet eten ook vet wordt. 

Hoe de angst voor vetten is ontstaan

De onterechte angst voor vetten is ontstaan door toedoen van de Amerikaanse professor Ancel Keys. In 1970 publiceerde hij zijn 7 landen studie waarmee hij het (niet-bestaande) verband tussen verzadigde vetten en hartaandoeningen wilde aantonen. Ancel Keys wilde zo graag zijn gelijk halen dat hij uitkomsten heeft verdraaid. Zijn onderzoek, waarvan later bleek dat het niet klopte, kreeg wereldwijd bekendheid en wordt nog steeds door miljoenen andere studies geciteerd. De media pakte het op als waarheid en voedingsrichtlijnen werden wereldwijd hierop aangepast. Het advies van Ancel Keys was om geen verzadigde vetten meer te eten. Dit werden uiteindelijk aanbevelingen om alle vetten in voeding te minderen of te vermijden. Aanbevelingen waar we nu nog steeds de prijs voor betalen.

Wat er niet klopt aan het doorsnee Nederlands voedingspatroon

Minder vetten eten betekent meer koolhydraten en dus suikers. Dit is goed te zien aan het doorsnee Nederlands voedingspatroon wat veel geraffineerde koolhydraten bevat zoals ontbijtgranen, ‘gezonde’ tussendoortjes, koeken, repen, crackers, brood en pasta. Ook organisaties zoals het Voedingscentrum, die aangestuurd worden vanuit de voedingsindustrie, promoten dit. Volgens de schijf van 5 zou een gezond voedingspatroon wel voor een kwart uit granen moeten bestaan!! Dit is verre van gezond; heeft negatieve effecten op de darmgezondheid, laat onze bloedsuikerspiegel de hele dag door stijgen en maakt suikerverbranders van ons. 

Het effect van koolhydraatrijk eten

Ons lichaam kan suiker en vetten gebruiken als brandstof. Je lichaam is echter ontworpen om veel efficiënter op vetten dan op suikers te functioneren. Door een voedingspatroon dat veel geraffineerde koolhydraten bevat:

  • Produceer je meer vrije radicalen die weefsel beschadigen, wat veroudering van ons lichaam versnelt
  • Maak je van je lichaam een suikerverbrander wat zorgt voor energiedips en vermoeidheid
  • Sla je meer lichaamsvet op door het hormoon insuline

Voor de vezels hoeven we het ook niet te doen. Granen bevatten alleen onoplosbare vezels, terwijl onze darmen juist de oplosbare vezels uit groenten, rauwkost, paddenstoelen, noten en vruchten zo nodig hebben. Meer groenten, en veel meer dan de schamele hoeveelheid van 250 gram, eten is dan ook het advies wat iedereen zou moeten krijgen. Zelfs de, vaak zo gevreesde, verzadigde vetten (roomboter, ghee, kokosolie) blijken heilzaam te zijn voor onze gezondheid en hoeven niet vermeden te worden. 

Eet meer vet!

De meeste mensen, en vooral vrouwen, doen er goed aan de hoeveelheid gezonde vetten in hun voeding drastisch te verhogen. Vooral de enkelvoudig, onverzadigde vetten (avocado, noten, olijfolie) en omega 3- vetzuren (vette vis, schaal-en schelpdieren, walnoten, hennepzaad, zeewier en algen) wil je veel en vaak eten. Door vetrijker te eten activeer je het natuurlijke vermogen van het lichaam om in plaats van glucose (suiker) vetten als voornaamste brandstof te gebruiken.

In het blog van volgende week vertel ik waarom je als vrouw meer vetten wil eten en hoe je weer een vetverbrander kunt worden.