Een makkelijkere en betere manier om te ontspannen dan mediteren

Een reactie plaatsen

Wanneer mensen gestresst zijn wordt vaak het advies gegeven om te ontspannen met behulp van meditatie of mindfulness. Maar juist als je opgejaagd bent, continue in de ‘actie-modus’zit en die rem maar niet kunt vinden kan meditatie of een poging daartoe als een kwelling voelen. Het is frustrerend als je lijf nog opgejaagd is en de gedachten door je hoofd blijven spoken….

Omgekeerde volgorde

Om te kunnen mediteren dien je al enigszins ontspannen te zijn. Maar als je opgejaagd en gestresst bent , hoe ga je dan de rust vinden om in stilte te mediteren? Het maakt het alleen maar frustrerend en confronterend. Logisch! Het is namelijk precies de omgekeerde volgorde. Meditatie is een mogelijk vervolg op ontspanning van je lijf; maar het is niet de weg ernaartoe. Gelukkig is er een manier die wel helpt om zowel lichaam als geest naar een ontspannen staat van zijn te brengen. Iets wat makkelijker en bovendien beter werkt. Iets wat we elke dag doen; ademen!

Ademwerk

In een recent wetenschappelijk onderzoek aan de Stanford University werd aangetoond dat gecontroleerde ademoefeningen betere resultaten gaven voor het verbeteren van humeur en stressbeheersing dan meditatie. Er werd gekeken naar 3 verschillende, dagelijkse ademoefeningen van 5 minuten. Het effect werd vergeleken met eenzelfde periode van mindfulness meditatie gedurende een maand. De drie ademoefeningen bestonden uit:

  • Cylclisch zuchten waarbij de nadruk lag op verlengd uitademen
  • De zogenaamde ‘box ademhaling’
  • Cyclische periodes van langere inademingen en kortere uitademingen met retentie

Maandenlang mediteren in een Indiase grot

Van Wim Hof (the Iceman) leerde ik al vele jaren geleden hoe krachtig en helend de adem is. Wanneer je weet hoe je dit instrument kunt besturen dan kun je je lichaam en geest tot rust brengen, ontstekingen en pijn verminderen, grotere prestaties leveren of jezelf naar een ander bewustzijnsniveau brengen. (‘getting high on your own supply’) Het mooie is dat je, zolang je leeft, er altijd en overal gratis beschikking tot hebt. En wat Wim altijd al gezegd heeft; je hoeft niet maandenlang naar India om daar in een grot te leren mediteren. Door middel van één enkele ademsessie kun je al een andere staat van zijn of een diepe ontspanning bereiken

Ademen is ‘Hot’

Alhoewel al eeuwenlang toegepast in de yoga-traditie als pranayama lijkt ademwerk momenteel populairder dan ooit. En terecht! Het helende en ontspannende effect wat mensen al jaren voelen wordt nu ook door de wetenschap bevestigd. We kunnen de biochemie in ons lichaam bewust beïnvloeden door bewust te ademen. “We are the alchemists of our own body”

Stress en Trauma Release

Afgelopen zaterdag vond er een Stress & Trauma Release Workshop plaats bij Optimal Health Studio. Onder leiding van ademcoaches Ivo, Fabian en Rachelle werd er door middel van lichaamswerk spanning losgelaten uit het zenuwstelsel. De workshop eindigde met een sessie ‘verbonden ademen’. Deze manier van ademen is intens en brengt je naar een ander ‘level’. Het brengt je dieper in contact met jezelf, kan ervoor zorgen dat je eventueel opgekropte emoties los kan laten maar kan kan ook diepe gevoelens van warmte en liefde omhoog laten komen of je tot een diepe ontspanning brengen. Iedereen ervaart het weer op zijn eigen manier. Op verzoek van de deelnemers maar ook omdat we meer mensen hiermee kennis willen laten maken, organiseren we heel binnenkort weer een workshop. Wil jij er de volgende keer bij zijn? Mail naar info@optimalhealth.nl en je hoort als eerste wanneer de volgende workshop wordt ingepland

Brainscan

Ook bij de Wim Hof Methode neemt ademen een belangrijke plek in; het is naast koude en mindset een van de drie pijlers. In 2018 werd in een wetenschappelijk onderzoek (de Michigan Study) door middel van een brainscan bij Wim aangetoond dat er door de ademtechnieken een ander gedeelte van de hersenen geactiveerd wordt; het gedeelte wat te maken heeft met zelfreflectie en interne focus. Het activeert je ‘hier-en-nu’ staat van zijn, wat zorgt voor minder gepieker over verleden of toekomst. Het brengt je meer in verbinding met jezelf en het brengt onze onrustige ‘monkey mind’ tot rust. Het heeft een direct kalmerend en stressverlagend effect.

Breathwork sessie

Zelf het positieve effect van ademwerk ervaren? Woensdag 1 maart 20.30-21.30 geeft mijn collega en Wim Hof instructeur Rein Sarink weer een ademsessie bij Optimal Health Studio (deelname niet-leden 15 euro) Vrijdag 10 maart 19.00-20.30 leid ik een Cacao Ceremony met ademsessie (deelname 19,50) Aanmelden voor beide sessies kan via info@optimalhealth.nl

Intermittent offline

Een reactie plaatsen

En toen was ik het opeens zat…… echt zat!! Tijd voor verandering. De aanleiding? Een opeenstapeling van gebeurtenissen; de bekende ‘laatste druppel’ en de realisatie dat ik het anders wil doen. Ga doen!! Ook al druist het in tegen wat de maatschappij ‘normaal’ is gaan vinden. Want dat is het niet. Het is abnormaal, tegennatuurlijk en ik voel meer en meer weerstand. Dus…. Ik doe niet meer mee.

Screentijd

Ik heb het over online beschikbaarheid; mijn ‘screentijd’; het bereikbaar zijn via whatsapp, social media; e-mail en alle andere online kanalen. Hoeveel mensen hoor je niet zeggen als het over hun smartphone gaat, dat ‘hun hele leven’ in dat ding zit?? De weersvoorspelling checken; routeplanner; parkeren; een YouTube filmpje kijken; een nieuw restaurant googelen; online shoppen; je trainingen inplannen; wat kan er tegenwoordig niet meer mee? Is het je weleens overkomen dat je in de auto zat en al wat verder weg van huis en je realiseert dat je je smartphone niet bij je hebt? Hoe voelde dat en wat heb je gedaan?? De laatste keer dat mij dat gebeurde voelde het heel ‘kaal’ en ook wel vreemd. Ik vertikte het om terug te rijden maar realiseer me ook hoe maf het is dat het zo voelt.

Zandkorrels

Toen ik een paar weken op de Fillipijnen was om yogalessen te verzorgen op een prachtige plek, ver weg van de bewoonde wereld, was het onmogelijk mijn smartphone op te laden. Er waren zandkorrels in de oplaadpoort terecht gekomen. Eerst kwam er een soort gevoel van paniek over me heen. Wat nu? Ik wist dat ik binnen niet al te lange tijd niet meer bereikbaar zou zijn. Het laatste berichtje was naar mijn man om te laten weten dat mijn telefoon reddeloos verloren en bijna leeg was. Il kon hem nog net het nummer van de kite-en surfleraar appen; een gezamenlijke vriend die daar op het strand aan het werk was en wel een werkende telefoon had. Mocht er echt iets aan de hand zijn dan was ik in ieder geval via hem bereikbaar. Toen die boodschap over was gekomen kwam er een gevoel van rust over me, ook nadat mijn smartphone echt op zwart ging. Het was overmacht en het enige wat ik kon doen was me er aan overgeven.

Dit moet anders

Bizar toch dat je die momenten waarop je geen telefoon bij je had of dat ie stuk was je zo goed kan herinneren? Mijn smartphone gaat nooit mee de slaapkamer in; de laptop staat het grootste gedeelte van het weekend uit en toch realiseerde ik me dat er meer moest veranderen. Er waren verschillende aanleidingen:

  • Een whatsapp berichtje zondagavond laat met een onnodige vraag over het online reserveringssysteem van mijn studio. De vraag heb ik maandagochtend, toen ik weer aan het werk was, beantwoord. Maar intussen had ik de vraag al wel zien oplichten die zondagavond en in gedachten al meerdere keren beantwoord.
  • De zoveelste keer dat ik mezelf terug vond; kansloos scrollend door filmpjes van puppy’s, de nieuwe herfstcollectie of vakantiefoto’s van iemand die ik niet ken. Terwijl ik eigenlijk iets anders aan het zoeken was; de openingstijden van een restaurant, een adres of wat dan ook. Want wat het was dat wist ik inmiddels niet meer. Super irritant.
  • Op een prachtige locatie in het bos vertelt Charlotte Labee tijdens een Masterclass over de negatieve impact van technologie op ons brein. Als Charlotte pleit voor een digitale detox van meerdere dagen hoor ik alle bezwaren van de andere aanwezige dames. Het zijn de argumenten en bezwaren die stiekem ook door mijn hoofd schieten terwijl ik diep van binnen weet dat het allenaal onzin is. Het is het verslaafde stemmetje wat van zich laat horen.

Dopamine

Elke keer als je iets doet wat volgens je hersenen een beloning verdient wordt er dopamine aangemaakt. Het is een stofje dat ons een tevreden gevoel geeft. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je fijne seks hebt; chocolade eet, lekker getraind hebt maar ook als je je telefoon checkt. En omdat dopamine een fijn gevoel geeft blijf je het gedrag herhalen. Fijn als het gaat om sporten, maar niet zo fijn als het gaat om technologie zoals je smartphone. Ongemerkt pak je steeds vaker gedachteloos dat ding op, om socials te checken; een nieuwssite te bekijken of wat het ook is wat je ermee doet. En zo sta je continue ‘aan’; komen er steeds meer prikkels binnen wat stress is voor ons lijf en brein.

Het besluit

Dus….. ik was er klaar mee. Ik wil niet op de gekste tijden werkgerelateerde vragen zien, ook geen grappige filmpjes, restaurant tips; vragen over yogalessen of trainingen. Het voelt alsof letterlijk iedereen via die schermpjes zo mijn woonkamer in kan stappen om ongevraagd naast me op de bank te komen zitten. En ik vind veel berichtjes, filmpjes, verhalen en tips leuk en zeker de moeite waard. En ik beantwoord graag vragen. Maar dan wel op een tijdstip dat het mij uitkomt. Maar hoe kon ik dat het beste doen?? En toen bedacht ik me iets….

Intermittent Lifestyle

Hoe had ik dit al die tijd over het hoofd kunnen zien? Terwijl het zo duidelijk en voor de hand liggend is. Hoe kan dit nu pas tot me doordringen? In mijn boeken, blogs en presentaties vertel ik over ‘natural living’ en waarom het zo belangrijk is om een ‘Intermittent Lifestyle’ te leiden. Koude training, krachttraining, ademwerk, slaap, Intermittent Fasting……. Over deze laatste methode schreef ik zelfs een volledig boek. Het idee daarachter is dat je lichaam geregeld een pauze nodig heeft. Ons lichaam is niet ingesteld op het continue verwerken van voeding. Het is onnatuurlijk om het grootste gedeelte van de dag voeding tot ons te nemen. Juist als we niet eten, en aan het vasten zijn, komt het lichaam toe aan herstel- en reparatie werkzaamheden. Dat ik dit niet eerder zag!!!! Het is zo overduidelijk. Ons brein is ook niet ingesteld op een continue stroom van berichten, informatie, beelden en prikkels en doet het daar niet goed op.

Tijd voor actie

Ik besluit om vaste tijden in te gaan stellen waarop al mijn schermen uit gaan. Afgelopen maandag was de eerste dag van mijn ‘Intermittent Technology Fasting’ experiment. Sinds die dag gaat stipt 19.00 alles automatisch op ‘niet storen’. De laptop klap ik dicht en mijn smartphone leg ik ver weg, uit het zicht, zodat hij (net als ik) rustig kan opladen voor de volgende (werk)dag. De ‘niet-storen’ functie staat ingesteld tot 7.00 in de ochtend. Tussen 19.00-7.00 komen er geen notificaties of berichten meer binnen. Ik kijk er ook niet meer op; ook niet om nog even snel iets te googelen ; dat komt de dag erna wel weer. (En geloof me; de dingen waarvan je denkt dat je ze echt even op moet zoeken blijken helemaal geen haast te hebben) Voor nu dus een dagelijkse ‘vastenperiode’ van 12 uur. Alleen mijn naaste familieleden kunnen nog door de ‘niet-storen’ functie heenkomen mocht er nood zijn. Voor wie nog niet bekend is met deze functie; een echte aanrader! Alles is in te stellen naar jouw behoeftes en wensen. Ook fijn als je bijvoorbeeld ongestoord uit eten wil maar wel bereikbaar moet zijn voor je kinderen.

Hoe voelt dat nou?

inmiddels dus alweer bijna een week bezig en het bevalt goed!! Heel goed. Het geeft vooral veel rust en een gevoel van meer tijd en ruimte. Afgelopen week was ik een keer heel vroeg wakker en ben ik na mijn yoga practice nog in een boek gaan lezen en in mijn dagboek gaan schrijven. Terwijl ik voorheen op zulke momenten mijn slaapscores op mijn telefoon zou checken om vervolgens te blijven hangen op het wereldwijde web. Nu voelde die extra tijd vele malen beter besteed. En niet alleen beter besteed; de tijd leek ook langzamer te gaan. Ik besef dat 12 uur vasten per dag een goede start is. Maar net als met Intermittent Fasting wil ik het langzaam verder afbouwen; mijn ‘digital window’ steeds kleiner maken en uiteindelijk ook schermvrije dagen en weekends instellen. Stapje voor stapje….

Wie van jullie plant al bewust schermvrije tijd in? En als je dat doet hoe doe je dat dan?? Ik hoor graag jullie ervaringen en eventuele tips! Mocht je na het lezen van dit blog ook willen starten met Intermittent Screen Fasting ; laat het me weten! Dan kunnen we samen deze challenge aan gaan.

It’s all in your Head!

Een reactie plaatsen

Vorige week verbleef ik samen met ongeveer 60 andere deelnemers van 25 verschillende nationaliteiten in het Poolse Przesieka. Omgeven door besneeuwde bossen, bergbeekjes en watervallen werden we een week lang (meestal letterlijk) ondergedompeld in de 3 pijlers van de Wim Hof Methode; koude, adem en mindset voor de afronding van onze opleiding aan de WHM Academy.

The plan is that there is no plan

“Expect the unexpected”, was ons door eerdere deelnemers verteld. En onze trainers waren inderdaad vanaf het begin duidelijk dat we altijd op alles voorbereid moeten zijn; “the plan is that there is no plan!”. Geen vaststaand programma dus (tenminste niet voor ons als deelnemer) maar een training in flexibel zijn en je open stellen voor dat wat zich aandient.

Koude training

Uiteraard werden we flink op de proef gesteld; zowel fysiek als mentaal. Kou speelde daar, als een van de drie pijlers, een grote rol in. Toen ik ooit startte met deze methode was mijn doel de kou beter te kunnen trotseren. En lang heb ik gedacht dat als ik maar vaak en lang genoeg zou trainen met ijsbaden, koude douches en winterzwemmen ik geen last meer zou hebben van koude handen, etc. Dan zou ik ‘koukleum af’ zijn. En voor een heel groot gedeelte is dat ook zo. Door middel van koude training wordt je lichaam beter in zelf warmte produceren. Daarnaast versterk je je immuunsysteem en verbeter je je ‘vasculaire fitheid’; je cardiovasculaire systeem wordt flexibeler, sterker en gezonder. Maar de andere twee pijlers, adem en mindset, zijn onlosmakelijk daarmee verbonden. Uiteraard zijn ze los van elkaar te beoefenen; elk uniek en krachtig in hun vorm en soort. Maar gecombineerd leer je pas echt je innerlijke vuur opstoken.

Wat wil je echt?

Het meest ongrijpbare onderdeel van de Wim Hof methode is mindset. Want wat is mindset; hoe train je dat en waarom eigenlijk? Lange tijd zag ik mindset als ‘je ergens toe zetten’; de motivatie om bepaalde acties te ondernemen. In yoga is er een Sanskriet woord voor het zetten van een doel; sadhya. Weten wat je wil is sadhya, de weg ernaartoe is sadhana. Dat gaat over hoe, op welke manier, je jouw doel gaat bereiken. Belangrijk daarbij is om te weten wat je echt, diep van binnen, wilt. Dat waar je tijd aan besteed; daar wordt je beter in. Soms klinken bepaalde doelen ons fijn in de oren. We zeggen dat we een nieuwe taal willen leren, vaker willen trainen of mediteren. Als je echt graag iets wil dan besteed je er vanzelf meer tijd aan. Zo simpel is het. Vraag jezelf dus in alle eerlijkheid af hoe graag je iets wil. Is het een ‘must-have’ of alleen maar ‘nice-to-have’? En maak je niet druk om het niet ondernemen van actie op dingen waarvan je dacht ze te willen. Als je zegt dat je vaker wil mediteren maar het niet doet; dan wil je niet graag genoeg.

Dat wat je aandacht geeft groeit

Om ergens beter in te worden of een nieuwe vaardigheid te leren heb je consistentie en commitment nodig. Keer op keer je tijd en aandacht eraan geven. Zorg dat je ‘practice’ een vast ritueel, een vaste gewoonte wordt. Leer omgaan met obstakels en tegenslagen en geef niet op om het minste of geringste. In sanskrit noem je dat ‘tapas’.

Onderschat nooit de kracht van je mind

Of je nu denkt dat je iets wel of niet kan; je hebt altijd gelijk. ‘It’s all in your head’ Mindset is meer dan je ergens toe zetten en actie ondernemen. Mindset zijn ook onbewuste denkpatronen en overtuigingen die we hebben over onszelf, anderen en de wereld om ons heen. We kunnen veel meer dan we denken, maar om dat voor elkaar te krijgen moeten we er als eerste zelf in geloven. Hoe krachtig ben je bereid te zijn?

Het werk van Dr. Alia Crum aan Stanford spreekt boekdelen over hoe mindset ertoe doet. Ze heeft onderzoek gedaan waaruit blijkt dat de mentaliteit van mensen de voordelen van bepaald gedrag beïnvloedt. In een onderzoek uit 2011 over de vermindering van hongerhormonen, toonde Dr. Crum aan dat het fysieke effect van voedsel niet afhangt van hoe calorierijk of verzadigend het is, maar vooral van iemands mentaliteit. In 2013 toonde een ander onderzoek van Crum aan dat hoe iemand stress beschouwt bepalend is voor hoe het je gezondheid beïnvloedt. Als jij stress als een nuttig onderdeel van het leven ziet in plaats van schadelijk zorgt dat voor een betere gezondheid, emotioneel welzijn en productiviteit op het werk.

De rol van verwachting

Met betrekking tot de Wim Hof Methode is er in 2015 aan de Radboud universiteit een interessant onderzoek gedaan naar de invloed van verwachtingen over de uitkomst van een training of behandeling. Dit was een vervolg op een ander onderzoek dat in 2014 gepubliceerd werd over het vermogen om door middel van de WHM training het immuunsysteem vrijwillig te beïnvloeden. Alles wijst erop dat een positieve verwachting de resultaten positief beïnvloeden. Mindsets zijn ongelofelijk krachtig. Hoe je een overtuiging hebt maakt het verschil!

Wat de kou mij leerde

Een reactie plaatsen

Waarschijnlijk was ik een jaar of 11; ik zat nog op de basisschool. In mijn herinnering lag er elke winter een dik pak ijs en kon er elk jaar geschaatst worden. En dat deed ik dan ook graag en veel. In de weekends lange tochten over bevroren meren en rivieren met mijn ouders en broertje. Of zoals die ene middag met vriendjes tot laat op een onder water gelopen, bevroren grasveld. Pas toen het donker werd ging ik als allerlaatste van het ijs. Eenmaal thuis aangekomen waren mijn handen zo koud en gevoelloos geworden dat ik ze niet meer kon bewegen. Ik kan me de pijn en wanhoop nog herinneren toen ik de knopen van mijn broek los wilde maken om naar het toilet te kunnen gaan. Kansloos…. Mijn handen waren als klompjes ijs; mijn vingers verstijfd, alsof ze niet van mij waren. Tranen biggelden over mijn wangen. Er was niemand om me te helpen en wat deden mijn handen pijn…..

Standje Freeze

Die eerste bewuste herinnering aan koude is een pijnlijke. Daarna heb ik altijd een hekel gehad aan koude; ben mezelf als koukleum gaan zien. Warmte vond ik prettig, de kou verafschuwde ik. Wanneer het is begonnen weet ik niet maar op een gegeven moment werden mijn vingers wit en gevoelloos als ik het koud kreeg. En dat gebeurde steeds sneller. Op een gegeven moment niet alleen als ik het koud had; maar ook als ik een koud voorwerp vastpakte. Zo kon het gebeuren dat ik hartje zomer iets uit de koelkast pakte en mijn vingers direct in standje ‘freeze’ schoten. Nee; de kou en ik waren geen goede match.

Syndroom van Raynaud

Op een van de sportscholen waar ik werkte hoorde ik van mijn leidinggevende, die fysiotherapeut is, dat er een naam was voor het ongemak van de witte, gevoelloze vingers. “O, dat is het syndroom van Raynaud”, constateerde hij toen hij naar mijn ‘dode’ vingers keek toen ik net van buiten naar binnen kwam. Niet dat ik daar verder wat aan had. Het syndroom ging niet weg en werd alleen maar heftiger met de jaren.

Superman

Tijdens een wintersportvakantie zat ik aan het einde van een dag met mijn broer aan de bar. En daar vertelde hij over een man. Een man die heel lang in ijs kon zitten en geen last had van de kou. Een soort Superman die bovenmenselijke prestaties leverde. Super interessant. Mijn broer vertelde over een paar filmpjes van deze man die ik, eenmaal weer thuis, ben gaan kijken. Deze ‘Superman’ was Wim Hof en wat hij deed en ook vertelde in de filmpjes inspireerde en intrigeerde. Vooral ook omdat hij beweerde dat wat hij kon voor iedereen was weg gelegd. Als dat toch eens waar kon zijn. Mijn broer en ik hoorden over een workshop van Wim hof en we spraken af daar samen heen te gaan.

Mijn eerste ijsbad

Mijn allereerste workshop van Wim Hof zal ik nooit vergeten. In september 2014 (inmiddels dus zeveneneenhalf jaar geleden) had ik mijn allereerste ‘ijsdoop’. Op een binnenplaats in Amsterdam onder begeleiding van Wim Hof. Nooit had ik toen kunnen vermoeden hoeveel ijsbaden er nog zouden volgen in de jaren erna. Nooit hadden we toen ook kunnen bedenken dat deze man, die toen zo bevlogen zijn verhaal voor een groep van zo’n 25 personen deed, jaren later de hele wereld over zou reizen om aan duizenden mensen zijn methode over te brengen. Dat door hem biologieboeken zouden worden aangepast en dat er een Hollywoodfilm over zijn leven zou verschijnen. In datzelfde jaar (2014) was Wim onderdeel van een wetenschappelijk onderzoek waarmee werd aangetoond dat met zijn methode het immuunsysteem beïnvloed kan worden. Iets wat tot op die dag voor onmogelijk werd gehouden. Maar dat onderzoek was een doorbraak op het gebied van de Wim Hof methode.

Huiswerk

De Wim Hof methode bestaat uit 3 pijlers; koude, adem en mindset. Daarmee werken is een nooit eindigende reis en een proces wat altijd verder gaat. De methode is sinds die eerste workshop altijd onderdeel geweest van mijn leven. Soms vaag op de achtergrond; maar nu al langere tijd als belangrijk onderdeel van mijn dagelijkse routines. Het heeft me ontzettend veel gebracht en geleerd. Aan het einde van die eerste workshop zag Wim mijn, ook toen weer witte, gevoelloze vingers. Terwijl hij mijn handen pakte constateerde ook hij, net als mijn leidinggevende ooit deed, dat ik ‘Raynaud’ heb. Ditmaal kreeg ik echter huiswerk mee; koudetraining voor mijn handen. Deze heb ik trouw gedaan; een week lang zat ik met mijn handen in een teil met ijsblokjes en deed ik de WHM oefeningen. En ze hielpen! Langzaam maar zeker kwam er verbetering.

Commitment

Het ongemak van ‘Raynaud’ is nooit helemaal verdwenen. Want zoals het vaak gaat; sommige periodes was ik actiever bezig met koude training dan andere. Maar dat is meteen ook een van de belangrijkste lessen die ik leerde; wanneer je iets wil bereiken is er commitment nodig. Zo’n eerste ijsbad is een overwinning; een prestatie. Maar als je baat wil hebben van de blootstelling aan kou zul je het een vast onderdeel van je routines moeten maken. De Wim Hof methode is in feite simpel en toegankelijk. Er is geen speciale apparatuur nodig en het kan overal en altijd beoefend worden. Het enige wat je nodig hebt is koud water en weten hoe de ademtechniek werkt. Daar ligt dan ook de uitdaging niet; die ligt er in het creëren van gewoontes. Het integreren van de methode in je dagelijks leven. En jezelf confronteren met ongemak, keer op keer.

Mindset

“If there is one thing I want you to take away. It is the belief of the power of your beautiful mind. The sky is not the limit; the mind is. It is on the edge of our limits that we find the greatest growth. Om this edge, you can choose to quit or to go beyond what you thought was impossible” Wim Hof

Als er iets is wat de Wim Hof methode mij geleerd heeft is dat we tot veel meer in staat zijn dan we denken. We willen het liefst discomfort vermijden. Maar zodra je uitdagingen wel aangaat; jezelf blootstelt aan dingen die je liever wil vermijden zoals de koude dan wordt je zowel fysiek als mentaal sterker. The sky is not the limit…..

Foto gemaakt door Enahm Hof tijdens mijn allereerste Wim Hof workshop in 2014

Hoe bereik je je ideale gewicht

1 reactie

En met zo’n titel heb ik meteen de aandacht! Want willen we dat allemaal niet? Maar wat is dat dan, dat ideale gewicht? En wat gebeurt er als je dat hebt bereikt? Lees snel verder voor de spoiler

Wat er gebeurt als je je ideale gewicht bereikt

Als je je ideale gewicht of streefgewicht bereikt gebeurt er…… niks! Exact helemaal niks, nada, noppes!! Geen kerkklokken of jubelend koor. Ook geen vuurwerk of serenade. Er is niemand die je aardiger of liever vind of meer van je houdt. Je wordt ook zeker niet gelukkiger als je dat ‘ideale’ gewicht, jouw streefgewicht, bereikt. Laat dat goed tot je doordringen en stop met focussen op de weegschaal en het streven naar het zien van een bepaald getal daarop. Want meer is het niet: een getal, een cijfer wat alleen maar de optelsom is van alles waar je lichaam uit opgebouwd is; huid, haar, botten, spieren, water, pezen, bindweefsel en nog veel meer. O, ja: en lichaamsvet. Maar dat ene losse getal is dus niet hetzelfde als je hoeveelheid lichaamsvet. Dat vet is maar één van de vele onderdelen

Naar de kapper om af te vallen

Tegen vrouwen die geobsedeerd zijn door het getal op de weegschaal en altijd en eeuwig op dieet zijn zeg ik altijd: als je je haar af knipt weeg je ook minder. Om gewicht kwijt te raken kun je dus net zo goed een bezoek aan de kapper brengen. Wat we eigenlijk willen is een slank, strak, gespierd of …(vul zelf maar in) lijf. En dat bereik je niet door jezelf uit te hongeren. Integendeel. Om beter in je vel te zitten is iets anders nodig. Heel iets anders.

Doelen

Misschien wordt het eens tijd om je doelen bij te stellen. En dan heb ik het niet over dat zogenaamde streefgewicht; dat getal op de weegschaal. Dat is geen doel wat je na zou moeten streven. Begrijp me niet verkeerd; er is niks mis mee om een slank, gespierd en fit lichaam te willen. En heb je overgewicht; werk eraan! Maar een slank, fit en gezond lijf is het gevolg van je leefstijl, van hoe je eet, traint, slaapt en beweegt. Vaak worden er leefstijl aanpassingen gedaan om een bepaald lijf na te streven. En dat is de omgedraaide wereld. Je leefstijl aanpassen, meer bewegen, trainen, gezond eten; dat doe je om meer energie te hebben, lekker in je vel te zitten en gezond ouder te worden. Om de kwaliteit van je leven te optimaliseren zodat je alles eruit kunt halen wat er in zit. Elke dag opnieuw. Ga je al die dingen doen in de hoop op een ander spiegelbeeld zul je altijd bedrogen uitkomen en nooit tevreden zijn. Dat spiegelbeeld is niet alleen een gevolg van de keuzes die je maakt; wat jij in de spiegel ziet is ook een weergave van hoe je denkt en waar je aandacht ligt. Een ander kijkt weer naar hele andere dingen. Het is dus maar waar je focus ligt

Andere doelen

Dus in plaats van minder te willen wegen focus je op het kunnen tillen van zwaardere gewichten. In plaats van een kleinere kledingmaat na te streven richt je je op langere afstanden lopen of fietsen. In plaats van ‘op dieet’ te gaan door zo min mogelijk te eten, ga je je richten op zoveel mogelijk verschillende soorten groenten te eten in een week. Wees nieuwsgierig; probeer nieuwe gerechten en smaken. Daag jezelf uit met nieuwe kruiden en specerijen. Stel nieuwe uitdagingen voor jezelf en begin bijvoorbeeld eens met een nieuwe sport. Wees trots dat je nieuwe uitdagingen aan gaat, iets nieuws leert. Wees blij met elke vooruitgang, hoe klein ook. Geniet van het leerproces. Geniet van kleine, dagelijkse overwinningen en stop met het bekritiseren van jezelf. Zodra je dat onder de knie hebt zie je in hoe belachelijk het is om een getal op de weegschaal na te streven

Waarom ik een oude gewoonte weer op pakte

Een reactie plaatsen

Afgelopen week ben ik weer gestart met een oude gewoonte. Aanleiding was een verhaal dat ik tegen kwam op social media. Een verhaal dat ik met jullie wil delen omdat er misschien meer mensen zijn die erdoor geïnspireerd raken. Je leest het hieronder:

Wat is jouw krantenkop vandaag?

Soms wil ik dat het stopt. Het gepraat over COVID, de protesten, negativiteit en verdeeldheid. Ik raak de weg kwijt, ervan overtuigd dat dit ‘nieuwe normaal’ het echte leven is. Maar dan ontmoet ik een 87-jarige die praat over polio, difterie, Vietnam, protesten en nog steeds betoverd is door het leven. Hij kijkt verrast als ik zeg dat 2021 vast een uitdaging voor hem is geweest. “Nee”, zegt hij terwijl hij me recht in mijn ogen kijkt “ ik heb lang geleden geleerd om de wereld niet te zien door de gedrukte koppen, ik zie de wereld door de mensen om me heen. Ik zie de wereld met het besef dat we in staat zijn om lief te hebben. Daarom kies ik ervoor om mijn eigen krantenkoppen te maken: ‘Man houdt heel veel van zijn vrouw’ ‘Familie laat alles vallen om naar zieke oma te komen’ En terwijl hij op mijn hand klopt: ‘Oude man maakt nieuwe vriend’.” Zijn woorden botsen met mijn zorgen en bevrijden ze van de ketting waarmee ik ze had vastgebonden. Ze drijven weg en laten me achter met een hernieuwde geest. Mijn krantenkop van vandaag luidt: ‘Vrouw overweldigd door de geest van vriendelijkheid en de herinnering dat ons vermogen om lief te hebben nooit eindigt’.

Stop met je druk maken om dingen waar je geen invloed op hebt

Bovenstaand verhaal vond ik ontzettend inspirerend. Ik merk dat veel mensen om me heen het bij vlagen moeilijk hebben om positief te blijven in deze uitdagende tijden waarin er veel onzekerheid is. De media speelt een grote rol in hoe we tegen de wereld aankijken. En laten we eerlijk zijn; die is niet altijd even positief. Zonder je helemaal af te sluiten voor wat er gebeurt in de wereld kun je wel besluiten om dingen die wat verder van je af staan ook daadwerkelijk meer van een afstand te bekijken. Als je geen invloed hebt op bepaalde zaken heeft het ook geen zin je er druk om te maken. Zijn er zaken waar je je druk om maakt en waar je op wat voor manier wel invloed op kunt hebben? Dan zijn er twee opties: onderneem actie of stop met je druk maken.

Avondritueel

Het verhaal over het maken van je eigen krantenkoppen bracht me terug naar een oude gewoonte. Iets wat ik vorig jaar langere tijd heb gedaan, wat ontzettend waardevol is en wat ik weer teruggebracht heb in mijn avondroutine. Elke avond als ik in bed lig bedenk ik voor het slapen gaan minimaal 3 gebeurtenissen, dingen of personen waar ik die dag dankbaar voor ben en die me gelukkig maken. En elke dag weer zijn er zoveel mooie momenten en zijn het er altijd meer dan drie. De zon die doorbrak toen ik aan het wandelen was; een complimentje van een wildvreemde; een heerlijke maaltijd, een fijn gesprek of iets wat me aan het lachen maakte.

Luisteren naar je hart

Het ervaren van positieve emoties is onmisbaar voor een goede gezondheid, zowel lichamelijk, psychisch als emotioneel. Door jezelf bewust te trainen in dankbaarheid en positiviteit beïnvloed je je HRV (Heart Rate Variability) Onze hartslag varieert voortdurend. De interval tussen elke hartslag is elke keer iets korter of langer en verschilt in milliseconden. Die afwijking tussen de hartslagen is je HRV. En het klinkt misschien gek maar hoe meer afwijking en variabiliteit hoe beter! Deze variabiliteit wordt beïnvloedt door verschillende factoren zoals adem, beweging, training, slaap maar vooral ook gedachten en emoties. Positieve emoties zorgen voor een vloeiend, ritmisch en coherent patroon (hartcoherentie) en een hoge HRV terwijl negatieve emoties een chaotisch, onsamenhangend patroon en lage HRV veroorzaken. Een goede hartcoherentie maakt je stressbestendiger, scherper en energieker, verbetert je afweer en zorgt voor een betere hormoonbalans.

Ervaren van dankbaarheid

Gevoelens van dankbaarheid kun je bewust naar boven laten komen. Hoe vaker je dit doet hoe makkelijker het wordt. En in plaats van alleen dankbaar te zijn voor de positieve, leuke dingen in het leven kan het je uiteindelijk ook leren om waardering te krijgen voor de uitdagingen die op je pad komen. Want ook minder fijne situaties in het leven kun je waarderen als je ze gaat zien als leermomenten die ons op lange termijn sterker en flexibeler maken

Hoe verbrand je meer calorieën in je dagelijks leven

Een reactie plaatsen

Twee weken geleden schreef ik over de simpelste manier om je verbranding te verhogen; door je NEAT (Non-Exercise Activity Thermogenesis) te vergroten . Door meer beweging in je leven breng je je verbranding omhoog zonder extra te sporten. NEAT is de sleutel tot een hoger calorieverbruik.

Hoe doe ik dat?

Naar aanleiding van mijn blog over NEAT kreeg ik van meerdere mensen de vraag: ‘Maar hoe doe ik dat bij een kantoorbaan?’ Het mag dan de simpelste manier zijn; dat maakt het nog niet makkelijk. Bewustwording van je dagelijkse (in)activiteit is de eerste stap; het in praktijk brengen is een tweede. Dat bracht me op het idee om mijn tips in een blog te delen. Ze lijken misschien voor de hand liggend maar wie weet brengen ze jou ook weer op nieuwe ideeën.

Het grote verschil

Een groot gedeelte van wat je verbrand op een dag heb je zelf in de hand en kun je heel makkelijk beïnvloeden. Voor NEAT telt elke beweging, hoe klein ook. Staan in plaats van zitten, de handgebaren die je maakt, zelfs draaien op een bureaustoel. Bij de meesten van ons is NEAT tussen de 15% en 30% van het totale dagelijkse calorieverbruik. Dit is het verschil tussen iemand die zegt alleen al door het kijken naar een koekje aan te komen en iemand van dezelfde leeftijd en lengte die alles kan eten zonder een grammetje aan te komen. Maar een heel klein percentage van alle mensen kampt met een serieuze afwijking in hun stofwisseling. Bij het grootste gedeelte van de personen die denkt een trage stofwisseling te hebben is NEAT de oorzaak.

De sleutel tot gewichtsverlies

In de afgelopen jaren zijn wetenschappers gestart met het onderzoeken van de 110-115 uur van de week dat we wakker zijn als oplossing voor gewichtsverlies, in plaats van de paar uur per week die we besteden aan workouts en intensieve inspanning. De resultaten van die onderzoeken zijn indrukwekkend. Zonder je leven ingewikkeld te maken of meer tijd in te plannen voor heftige trainingssessies is het veel makkelijker om effectief en aanhoudend gewichtsverlies te bereiken door middel van simpele dagelijkse bezigheden.

Voorbeeld

Een persoon met een lichaamsgewicht van 75 kg verbrandt ongeveer 102 calorieën per uur tijdens het uitvoeren van zijn kantoorbaan in een zittende positie (1,7 kcal/minuut) maar verbrandt 174 calorieën per uur als hij dezelfde taken staand uitvoert.

Een verschil van 72 kcal per uur lijkt misschien weinig maar bij een 40-urige werkweek verbrand die persoon op wekelijkse basis 2880 kcal meer, wat op jaarbasis (bij een werkjaar van 50 weken) 144.000 calorieën is. Om een pond lichaamsvet te verliezen heb je een tekort van 4000 kcal nodig. Door alleen al te staan in plaats van te zitten kun je theoretisch gezien in een jaar tijd dus al 18 kg aan lichaamsvet kwijtraken!!

Waar begin je mee

Maak eens een lijst met je algemene dagelijkse bezigheden. Bijvoorbeeld: 6.30-7.30 thuis klaarmaken om naar je werk te gaan; 7.30-8.00 woon-werkverkeer; 8.00-17.00 werken aan een bureau, voornamelijk zittende activiteiten, etc. Hoeveel uur breng jij zittend door? Kijk wat de momenten zijn die je langere tijd in een zittende houding doorbrengt. Denk creatief na over manieren om diezelfde activiteiten staand uit te voeren (bijvoorbeeld telefoneren, een gesprek voeren) Daag jezelf uit om een aantal zittende activiteiten te veranderen naar staande en begin met de uitdagingen waarvan je zeker weet dat je ze kunt volbrengen.

Nog meer praktische tips

  • Parkeer je auto niet op de dichtstbijzijnde parkeerplaats maar juist op de plek die het verst lopen is
  • Ga fietsen in plaats van met de auto
  • Socials checken op je telefoon? Doe elke keer wat kniebuigingen of stretchoefeningen voordat je je smartphone tevoorschijn haalt
  • Telefoneer lopend
  • Bijkletsen met een vriendin? Doe dit tijdens een wandeling en drink de koffie na afloop.
  • Podcast of muziek luisteren; maak een wandeling
  • Sta je in de keuken in afwachting van een gerecht in de oven; loop een rondje door de keuken.
  • Volg je een presentatie; ga staan in plaats van zitten.
  • Draag je boodschappen in plaats van een kar te duwen
  • Was je auto met de hand
  • Neem de langste weg naar de waterkoeler op je kantoor
  • Neem nooit de lift

Vind manieren om staande en bewegende activiteiten te integreren in je leven. Hier en daar een beetje. Onthoud dat elke beweging, hoe klein ook, het verschil maakt. En dat al die kleine bewegingen samen een wereld van verschil kunnen maken.

Hoe je terugval in oude gewoontes voorkomt

Een reactie plaatsen

Wanneer je start met een nieuwe leefstijl en vol goede moed begint aan een nieuw voedings-en trainingsprogramma wil je uiteraard graag en zo snel mogelijk veel resultaat zien. Vaak zie je in het begin het gewicht op de weegschaal omlaag gaan; je verliest vet en daarmee centimeters. Je merkt het aan je kleding of ziet het in de spiegel. En dat motiveert. Want dat is waar we het om doen; de resultaten.

Het allesbepalende moment

Maar er zullen ook weken zijn waarop het gewicht op de weegschaal niet omlaag gaat; dat je omtrekken hetzelfde blijven en het lijkt alsof er niks gebeurt. En dit moment is allesbepalend voor het wel of niet behalen van successen. Ben jij dan de persoon die daardoor gedemotiveerd raakt en op wil geven? Die denkt: “zie je, er gebeurt niks, het ‘werkt niet’, het lukt me niet, ik val toch niet af; er is geen vooruitgang”, vervolgens opgeeft en weer terugvalt in oude gewoontes?

Waarom het de meeste mensen niet lukt om af te vallen of sterker te worden

De reden waarom het de meeste mensen niet lukt om vetmassa kwijt te raken en extra spiermassa op te bouwen is omdat het grootste gedeelte (30-50%) binnen een half jaar afhaakt. Het mentale aspect, je mindset, is veel belangrijker dan je denkt. Zodra er geen zichtbaar resultaat is bij de pakken neer gaan zitten en opgeven is de grootste reden waarom mensen hun doelen nooit behalen. Jouw reactie op een moment waarop er geen zichtbare resultaten of vooruitgang is, bepaalt je succes.

Stilstand, achteruitgang of vooruitgang?

Stel: je zit in een trein. Je bent op weg naar een einddoel; je eindstation. Onderweg stopt de trein op een tussenstation. De trein staat stil en je kijkt naar buiten. Denk je dan: “ik ga niet vooruit, dit heeft geen zin, zo kom ik er nooit” om vervolgens uit te stappen en weer terug te lopen? Of blijf je zitten, wetende dat je nog steeds op weg bent naar je eindstation, even genietend van het uitzicht en wacht je tot de trein weer in beweging komt en je verder brengt richting je einddoel? Bedenk dat als de trein even stil staat je nog steeds op weg bent richting je eindstation. Dat het lijkt alsof er niks gebeurt wil niet zeggen dat er ook daadwerkelijk niks gebeurt.

We willen allemaal zo snel mogelijk resultaat; kilo’s kwijt raken in een korte tijd; snel sterk worden. De waarheid is dat er geen ‘shortcut’ is naar een fit en sterk lichaam. Je zult er wat voor moeten doen; geduld, vertrouwen en consistentie zijn hierin zo belangrijk.

Bovendien is de fitste versie van jezelf worden geen eindstation, maar een voortdurende reis en ontdekkingstocht met veel tussenstations. Dus als je aan die reis begonnen bent kun er je maar beter van genieten. En neem zo nu en dan eens de tijd om even stil te staan en te genieten van het uitzicht.

Waarom je niet gemotiveerd hoeft te zijn om je doelen te bereiken

Een reactie plaatsen

Motivatie wordt zwaar overschat. We denken dat we gemotiveerd moeten zijn om een gezondere leefstijl aan te nemen. Dat we, als we maar elke dag 100% gemotiveerd zouden zijn, gezonder gaan leven en eten, trainen en onze goede voornemens vast kunnen houden. Als we maar genoeg gemotiveerd zouden zijn komt het wel goed. Maar hier komt het: niemand is elke dag, de hele dag, gemotiveerd.

Wachten op de perfecte omstandigheden

Van mij wordt vaak aangenomen dat ik elke dag mijn bed uit spring en niet kan wachten om te gaan trainen; de hele dag alleen maar gezond eet en ‘gezonde keuzes’ (wat die dan ook mogen zijn) maak. Maar ook ik heb weleens een ‘off-day’. Ik heb vaak genoeg geen zin, kijk tegen een training op of heb even geen zin om een gezonde maaltijd in elkaar te draaien.  Als je denkt dat je altijd gemotiveerd moet zijn om resultaten te behalen en gaat wachten op de dag dat alle omstandigheden perfect zijn; als je gaat wachten tot je 100% gemotiveerd bent en zin hebt om te starten dan kun je weleens lang wachten. Omstandigheden zijn nooit perfect; that’s life. Als je wacht tot het goede moment; een beter moment dan nu, kan het weleens zo zijn dat je voor altijd blijft wachten.Het perfecte moment; de perfecte omstandigheden; ze bestaan niet. Het is de kunst om jouw moment te pakken; ondanks de misschien niet perfecte omstandigheden.

“wacht niet op een perfect moment, pak een moment en maak het perfect”

Motivatie wordt zwaar overschat

En wachten op motivatie? Motivatie wordt zwaar overschat en is helemaal niet nodig om ook daadwerkelijk actie te ondernemen. Tuurlijk is het leuk als je zin hebt om te gaan trainen, maar je kunt ook prima gaan als je er een keer wat minder enthousiasme over voelt.  Natuurlijk zul je gemotiveerd moeten zijn  om een bepaald doel te halen en moet je de manier waarop ook voor het overgrote deel leuk vinden. Je elke keer naar een training slepen of elke dag maaltijden eten die je niet lekker vindt ga je niet lang volhouden. Maar niet alles hoeft altijd alleen maar leuk en gezellig te zijn. Een keer geen zin hebben of niet gemotiveerd zijn is helemaal prima. Daar komen namelijk gewoontes en routines om de hoek kijken. 

Wat heb je wel nodig?

Motivatie is het verlangen om iets te doen. Hoe gemotiveerder je bent hoe makkelijker het is iets te ondernemen. Heb je weinig zin om iets uit te voeren dan vind je altijd wel een reden om het niet te doen. Je vertoont uitstelgedrag.  Op die momenten heb je niks aan motivatie. Wat je dan nodig hebt zijn een plan, routines en gewoontes. Waar motivatie stopt helpen die je verder! Je hoeft nou eenmaal geen zin te hebben om iets uit te voeren. Als je écht iets wil bereiken hoeven je gedachten en gevoelens van dat moment niet te matchen met je acties en handelingen. Heb je geen zin of ben je moe? Trek gewoon die sportschoenen aan en ga doen wat je met jezelf had afgesproken toen je je wel gemotiveerd voelde. Ga gewoon trainen, wandelen of hardlopen zonder met jezelf in discussie te gaan of je wel zin hebt en doe het. Echt geen zin? Spreek dan met jezelf af dat je iets korter gaat trainen; grote kans dat als je eenmaal bezig bent het wel fijn voelt en je van de korte sessie toch een langere maakt.

Onthoud dat motivatie optioneel is; het is fijn, maar niet nodig!

Waarom honger vaak ‘tussen je oren’ zit

Een reactie plaatsen

Bij het begeleiden van cliënten die gewicht willen verliezen merk ik vaak dat er angst is om ‘honger’ te krijgen. Als kind leerde ik, zoals velen waarschijnlijk, dat wij, bevoorrechte Nederlanders geen honger kennen; alleen maar trek. Maar om het simpel te houden heb ik het in dit blog over hongergevoelens.

Diëten is vooral een mentale kwestie

We leven in een omgeving van overvloed en dragen bijna allemaal genoeg energievoorraad voor minimaal een maand, in de vorm van vet, met ons mee. Toch is er bij velen een instinctieve angst om ‘honger’ te hebben. De mens is nu eenmaal ingesteld op overleven en dat zit diep in onze genen. Maar wat als ik je nu vertel dat honger vaak alleen maar tussen je oren zit en dat diëten vooral een mentale kwestie is? We denken vaak dat als we minder eten dan we verbruiken (een eerste voorwaarde om lichaamsvet te kunnen verliezen) we ons minder energiek gaan voelen; dat het effect heeft op ons humeur en prestaties. Maar eventuele vermoeidheid, humeurigheid; het zit allemaal in je hoofd. Uitzonderingen daargelaten, wanneer er sprake is van een extreem laag vetpercentage, zit het allemaal letterlijk ‘tussen je oren’. 

Wetenschappelijke studies

Dit is niet iets wat ik verzin, maar waar uitgebreid onderzoek naar gedaan is. In één van die onderzoeken (https://academic.oup.com/ajcn/article/88/3/667/4754441) gaven wetenschappers een groep gezonde deelnemers voeding die bewerkt was met een speciale gel. De voeding werd sterk gemanipuleerd zonder dat je dat kon zien, ruiken of voelen. De ene groep deelnemers at twee achtereenvolgende dagen 2294 kcal; de andere groep maar 313kcal.  Tijdens die dagen doorliepen ze verschillende psychologische en lichamelijke testen.  Zoals verwacht werden de deelnemers die weinig kcal aten hongeriger, maar stemming, slaapkwaliteit en mentale prestaties  waren onaangetast. Na het onderzoek werd verteld hoe het onderzoek was opgezet en werd aan de deelnemers gevraagd of ze dachten dat ze in de groep met normale hoeveelheid of de groep met weining kcal hadden gezeten. De deelnemers konden die vraag niet correct beantwoorden.

Ook bij andere onderzoeken (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9399371/) naar de invloed van meerdere dagen van totaal vasten was de conclusie dat dit geen negatieve invloed heeft op je humeur, brein activiteit, lichamelijke en/of mentale prestaties. Integendeel : sommige aspecten van mentaal functioneren verbeteren juist na meerdere uren vasten. (meer hierover kun je ook lezen in mijn boek Intermittent Fasting https://www.bol.com/nl/f/intermittent-fasting/9200000115140335/

Het stemmetje in ons hoofd

Het is vaak het ‘stemmetje’ in ons hoofd wat ons doet geloven dat minder eten van invloed is op hoe we ons voelen. Als je je zelf niet de hele tijd vertelt dat je ‘op dieet’ bent maar het gaat zien als iets positiefs voelt het al heel anders. Minder eten dan dat je verbruikt is de eerste voorwaarde om vet te verliezen; maar het is vaak je hoofd die je wijs maakt dat je dat zou merken aan je energielevel, humeur, etc. Als je negatieve effecten denkt te merken is het in bijna alle gevallen je ‘mind’ die een spelletje met je speelt. Je lichaam heeft geen echte honger; dit speelt zich voornamelijk af in je hoofd.

Volgende week vertel ik meer over waar de ‘echte’ lichamelijke hongergevoelens vandaan komen en hoe je dat kunt voorkomen