Een makkelijkere en betere manier om te ontspannen dan mediteren

Een reactie plaatsen

Wanneer mensen gestresst zijn wordt vaak het advies gegeven om te ontspannen met behulp van meditatie of mindfulness. Maar juist als je opgejaagd bent, continue in de ‘actie-modus’zit en die rem maar niet kunt vinden kan meditatie of een poging daartoe als een kwelling voelen. Het is frustrerend als je lijf nog opgejaagd is en de gedachten door je hoofd blijven spoken….

Omgekeerde volgorde

Om te kunnen mediteren dien je al enigszins ontspannen te zijn. Maar als je opgejaagd en gestresst bent , hoe ga je dan de rust vinden om in stilte te mediteren? Het maakt het alleen maar frustrerend en confronterend. Logisch! Het is namelijk precies de omgekeerde volgorde. Meditatie is een mogelijk vervolg op ontspanning van je lijf; maar het is niet de weg ernaartoe. Gelukkig is er een manier die wel helpt om zowel lichaam als geest naar een ontspannen staat van zijn te brengen. Iets wat makkelijker en bovendien beter werkt. Iets wat we elke dag doen; ademen!

Ademwerk

In een recent wetenschappelijk onderzoek aan de Stanford University werd aangetoond dat gecontroleerde ademoefeningen betere resultaten gaven voor het verbeteren van humeur en stressbeheersing dan meditatie. Er werd gekeken naar 3 verschillende, dagelijkse ademoefeningen van 5 minuten. Het effect werd vergeleken met eenzelfde periode van mindfulness meditatie gedurende een maand. De drie ademoefeningen bestonden uit:

  • Cylclisch zuchten waarbij de nadruk lag op verlengd uitademen
  • De zogenaamde ‘box ademhaling’
  • Cyclische periodes van langere inademingen en kortere uitademingen met retentie

Maandenlang mediteren in een Indiase grot

Van Wim Hof (the Iceman) leerde ik al vele jaren geleden hoe krachtig en helend de adem is. Wanneer je weet hoe je dit instrument kunt besturen dan kun je je lichaam en geest tot rust brengen, ontstekingen en pijn verminderen, grotere prestaties leveren of jezelf naar een ander bewustzijnsniveau brengen. (‘getting high on your own supply’) Het mooie is dat je, zolang je leeft, er altijd en overal gratis beschikking tot hebt. En wat Wim altijd al gezegd heeft; je hoeft niet maandenlang naar India om daar in een grot te leren mediteren. Door middel van één enkele ademsessie kun je al een andere staat van zijn of een diepe ontspanning bereiken

Ademen is ‘Hot’

Alhoewel al eeuwenlang toegepast in de yoga-traditie als pranayama lijkt ademwerk momenteel populairder dan ooit. En terecht! Het helende en ontspannende effect wat mensen al jaren voelen wordt nu ook door de wetenschap bevestigd. We kunnen de biochemie in ons lichaam bewust beïnvloeden door bewust te ademen. “We are the alchemists of our own body”

Stress en Trauma Release

Afgelopen zaterdag vond er een Stress & Trauma Release Workshop plaats bij Optimal Health Studio. Onder leiding van ademcoaches Ivo, Fabian en Rachelle werd er door middel van lichaamswerk spanning losgelaten uit het zenuwstelsel. De workshop eindigde met een sessie ‘verbonden ademen’. Deze manier van ademen is intens en brengt je naar een ander ‘level’. Het brengt je dieper in contact met jezelf, kan ervoor zorgen dat je eventueel opgekropte emoties los kan laten maar kan kan ook diepe gevoelens van warmte en liefde omhoog laten komen of je tot een diepe ontspanning brengen. Iedereen ervaart het weer op zijn eigen manier. Op verzoek van de deelnemers maar ook omdat we meer mensen hiermee kennis willen laten maken, organiseren we heel binnenkort weer een workshop. Wil jij er de volgende keer bij zijn? Mail naar info@optimalhealth.nl en je hoort als eerste wanneer de volgende workshop wordt ingepland

Brainscan

Ook bij de Wim Hof Methode neemt ademen een belangrijke plek in; het is naast koude en mindset een van de drie pijlers. In 2018 werd in een wetenschappelijk onderzoek (de Michigan Study) door middel van een brainscan bij Wim aangetoond dat er door de ademtechnieken een ander gedeelte van de hersenen geactiveerd wordt; het gedeelte wat te maken heeft met zelfreflectie en interne focus. Het activeert je ‘hier-en-nu’ staat van zijn, wat zorgt voor minder gepieker over verleden of toekomst. Het brengt je meer in verbinding met jezelf en het brengt onze onrustige ‘monkey mind’ tot rust. Het heeft een direct kalmerend en stressverlagend effect.

Breathwork sessie

Zelf het positieve effect van ademwerk ervaren? Woensdag 1 maart 20.30-21.30 geeft mijn collega en Wim Hof instructeur Rein Sarink weer een ademsessie bij Optimal Health Studio (deelname niet-leden 15 euro) Vrijdag 10 maart 19.00-20.30 leid ik een Cacao Ceremony met ademsessie (deelname 19,50) Aanmelden voor beide sessies kan via info@optimalhealth.nl

It’s all in your Head!

Een reactie plaatsen

Vorige week verbleef ik samen met ongeveer 60 andere deelnemers van 25 verschillende nationaliteiten in het Poolse Przesieka. Omgeven door besneeuwde bossen, bergbeekjes en watervallen werden we een week lang (meestal letterlijk) ondergedompeld in de 3 pijlers van de Wim Hof Methode; koude, adem en mindset voor de afronding van onze opleiding aan de WHM Academy.

The plan is that there is no plan

“Expect the unexpected”, was ons door eerdere deelnemers verteld. En onze trainers waren inderdaad vanaf het begin duidelijk dat we altijd op alles voorbereid moeten zijn; “the plan is that there is no plan!”. Geen vaststaand programma dus (tenminste niet voor ons als deelnemer) maar een training in flexibel zijn en je open stellen voor dat wat zich aandient.

Koude training

Uiteraard werden we flink op de proef gesteld; zowel fysiek als mentaal. Kou speelde daar, als een van de drie pijlers, een grote rol in. Toen ik ooit startte met deze methode was mijn doel de kou beter te kunnen trotseren. En lang heb ik gedacht dat als ik maar vaak en lang genoeg zou trainen met ijsbaden, koude douches en winterzwemmen ik geen last meer zou hebben van koude handen, etc. Dan zou ik ‘koukleum af’ zijn. En voor een heel groot gedeelte is dat ook zo. Door middel van koude training wordt je lichaam beter in zelf warmte produceren. Daarnaast versterk je je immuunsysteem en verbeter je je ‘vasculaire fitheid’; je cardiovasculaire systeem wordt flexibeler, sterker en gezonder. Maar de andere twee pijlers, adem en mindset, zijn onlosmakelijk daarmee verbonden. Uiteraard zijn ze los van elkaar te beoefenen; elk uniek en krachtig in hun vorm en soort. Maar gecombineerd leer je pas echt je innerlijke vuur opstoken.

Wat wil je echt?

Het meest ongrijpbare onderdeel van de Wim Hof methode is mindset. Want wat is mindset; hoe train je dat en waarom eigenlijk? Lange tijd zag ik mindset als ‘je ergens toe zetten’; de motivatie om bepaalde acties te ondernemen. In yoga is er een Sanskriet woord voor het zetten van een doel; sadhya. Weten wat je wil is sadhya, de weg ernaartoe is sadhana. Dat gaat over hoe, op welke manier, je jouw doel gaat bereiken. Belangrijk daarbij is om te weten wat je echt, diep van binnen, wilt. Dat waar je tijd aan besteed; daar wordt je beter in. Soms klinken bepaalde doelen ons fijn in de oren. We zeggen dat we een nieuwe taal willen leren, vaker willen trainen of mediteren. Als je echt graag iets wil dan besteed je er vanzelf meer tijd aan. Zo simpel is het. Vraag jezelf dus in alle eerlijkheid af hoe graag je iets wil. Is het een ‘must-have’ of alleen maar ‘nice-to-have’? En maak je niet druk om het niet ondernemen van actie op dingen waarvan je dacht ze te willen. Als je zegt dat je vaker wil mediteren maar het niet doet; dan wil je niet graag genoeg.

Dat wat je aandacht geeft groeit

Om ergens beter in te worden of een nieuwe vaardigheid te leren heb je consistentie en commitment nodig. Keer op keer je tijd en aandacht eraan geven. Zorg dat je ‘practice’ een vast ritueel, een vaste gewoonte wordt. Leer omgaan met obstakels en tegenslagen en geef niet op om het minste of geringste. In sanskrit noem je dat ‘tapas’.

Onderschat nooit de kracht van je mind

Of je nu denkt dat je iets wel of niet kan; je hebt altijd gelijk. ‘It’s all in your head’ Mindset is meer dan je ergens toe zetten en actie ondernemen. Mindset zijn ook onbewuste denkpatronen en overtuigingen die we hebben over onszelf, anderen en de wereld om ons heen. We kunnen veel meer dan we denken, maar om dat voor elkaar te krijgen moeten we er als eerste zelf in geloven. Hoe krachtig ben je bereid te zijn?

Het werk van Dr. Alia Crum aan Stanford spreekt boekdelen over hoe mindset ertoe doet. Ze heeft onderzoek gedaan waaruit blijkt dat de mentaliteit van mensen de voordelen van bepaald gedrag beïnvloedt. In een onderzoek uit 2011 over de vermindering van hongerhormonen, toonde Dr. Crum aan dat het fysieke effect van voedsel niet afhangt van hoe calorierijk of verzadigend het is, maar vooral van iemands mentaliteit. In 2013 toonde een ander onderzoek van Crum aan dat hoe iemand stress beschouwt bepalend is voor hoe het je gezondheid beïnvloedt. Als jij stress als een nuttig onderdeel van het leven ziet in plaats van schadelijk zorgt dat voor een betere gezondheid, emotioneel welzijn en productiviteit op het werk.

De rol van verwachting

Met betrekking tot de Wim Hof Methode is er in 2015 aan de Radboud universiteit een interessant onderzoek gedaan naar de invloed van verwachtingen over de uitkomst van een training of behandeling. Dit was een vervolg op een ander onderzoek dat in 2014 gepubliceerd werd over het vermogen om door middel van de WHM training het immuunsysteem vrijwillig te beïnvloeden. Alles wijst erop dat een positieve verwachting de resultaten positief beïnvloeden. Mindsets zijn ongelofelijk krachtig. Hoe je een overtuiging hebt maakt het verschil!

De sleutel tot ontspanning

Een reactie plaatsen

Oude natuurgeneeswijzen en filosofieën zoals de Ayurveda, Chinese Geneeskunde of Yoga hebben eeuwenlange tradities en gewoontes die van generatie op generatie worden doorgegeven. In de Westerse maatschappij zijn we vaak pas overtuigd van de positieve effecten als ze ook wetenschappelijk bewezen worden. Een positieve gevolg daarvan is wel dat er vaak hele interessante mechanismes ontdekt worden. Eén daarvan is het bestaan en de werking van de Nervus Vagus; een hersenzenuw die verwant is aan onze emoties en gevoelens. Het is de langste zenuw die vanuit de hersenen verbinding maakt met  darmen, maag, hart en longen.

Samenspel tussen gas geven en remmen

In ons lichaam is er een samenspel tussen het sympathische en parasympatische zenuwstelsel. De eerste kun je zien als ons gaspedaal; de tweede als de rem. Bij de meesten van ons wordt er te vaak en te veel op het gaspedaal en te weinig op de rem gedrukt wat zorgt voor stress, vermoeidheid en gezondheidsklachten. De Nervus Vagus is de koningin van het parasympatische zenuwstelsel en bepaalt voor een groot deel onze psychologische en emotionele gezondheid. Wanneer de Nervus Vagus goed werkt is er veel activiteit: een teken van goede gezondheid, focus, mentaal welzijn en stressbestendigheid. Wanneer de Nervus Vagus niet goed functioneert is er weinig activiteit. Dit is het geval bij ziekte en bij mensen die makkelijk gestrest raken en moeite hebben zichzelf te kalmeren na een stressvolle situatie.

Meten is weten

Een manier om te weten hoe het gesteld is met jouw Nervus Vagus is het meten van je HRV, je hartslag variabiliteit. Dit is de variatie in tijdsintervallen tussen je hartslagen; de mate waarin je hartslag fluctueert tussen een inademing (wanneer deze van nature versnelt) en een uitademing (wanneer deze van nature langzamer gaat). Deze wordt uitgedrukt in milliseconden en geeft veel inzicht in je herstel, stressniveau, emotionele bevinden en vermoeidheid. Ik meet mijn HRV met een Ouraring. Er zijn ook andere manieren zoals de app HRV4training, maar daar heb ik zelf geen ervaring mee.

Je Nervus Vagus trainen

Net zoals spieren kun je ook je Nervus Vagus trainen en sterker maken. Op die manier verbeter je je gezondheid en stressbestendigheid. Hoe meer je deze ‘Chill Out’ zenuw stimuleert; hoe beter. Er zijn verschillende manieren waarop je dat kunt doen:

  • Zingen Volgens onderzoek stimuleer je de Nervus Vagus door zowel in je eentje als samen met anderen te zingen. Door samen te zingen synchroniseren de ademhalingspatronen en zo mogelijk ook je hartritme wat een positief effect heeft.
  • Meditatie Het activiteitsniveau van de Nervus Vagus verhoogt automatisch tijdens meditatie. Bovendien ontdekten onderzoekers dat de Om-mantra het activiteitsniveau van de zenuw verhoogt en tegelijkertijd de activiteit van de amygdala vermindert. De amygdala is het emotionele centrum van onze hersenen en speelt een grote rol in de ervaring van angstgevoelens. 
  • Yoga Lichaamsbeweging in welke vorm dan ook kan deze zenuw stimuleren maar Yoga verdient extra aandacht doordat het de activiteit van de Nervus Vagus verbetert door stimulatie van het parasympathische zenuwstelsel. Zo vond één studie dat yoga naast dat effect, het ook de productie van GABA (een neurotransmitter die een grote rol speelt bij ontspanning) verbetert.
  • Acupunctuur , met name rond het oor, verbetert de activiteit van de zenuw.
  • Voetreflexologie heeft volgens onderzoek een stimulerende werking op de Nervus Vagus. 
  • Sociale interactie Studies laten zien dat er een duidelijk verband is tussen opbeurende sociale verbintenissen, positieve emoties en fysieke gezondheid. Deze zou veroorzaakt worden door de Nervus Vagus.  Daarom is samenkomen met vrienden een goede manier om deze zenuw te stimuleren. Zoek de mensen op waarmee je kunt lachen en een leuke tijd kunt beleven. Lachen versterkt relaties en zorgt voor afwisseling in de snelheden van je hartritme (een goede HRV dus). 

Een eerste stap in de goede richting na de lockdown

In het bovenstaande rijtje staan verschillende dingen die al geruime tijd minder goed of bijna niet mogelijk zijn. Sociale interactie, samen zingen, ademen en bewegen; allemaal essentieel voor onze gezondheid. In een tijd waarin gezondheid centraal zou moeten staan is het tegelijkertijd nog nog nooit zo’n uitdaging geweest om aan die gezondheid te werken. Dat de terrassen deze week weer gedeeltelijk open mogen is een eerste stap in de goede richting. Wij mensen kunnen niet zonder menselijk contact; samenzijn en verbinding is noodzakelijk voor onze geestelijke en lichamelijke gezondheid. Laten we hopen dat ook de yoga-studio’s en sportscholen snel weer open mogen om zo weer met elkaar in verbinding te kunnen bewegen en ademen.

 

Het beste dutje van je leven

Een reactie plaatsen

Deze week ‘mogen’ we weer! De sportscholen en yogastudio’s zijn weer open en het is weer toegestaan om groepslessen te geven. Wat is het fijn om weer mensen te mogen verwelkomen in de studio. Waar de yogazaal er maanden stil en verlaten bij lag, was er nu weer leven en bedrijvigheid. Zowel de docenten, de deelnemers, als ik; we liepen de afgelopen dagen allemaal met een grote grijns op ons gezicht door de studio. Zo fijn om weer energie en leven in de studio terug te voelen stromen. 

Mijn eerste les

Morgenochtend aan mij de beurt om sinds lange tijd weer een les binnen, in de studio, te geven. Wat heb ik daarnaar uitgekeken. Deze eerste les is ook nog eens een bijzondere; een Yoga Nidra, ook wel ‘slaap der Yogi’s’ genoemd. Hiervan wordt gezegd dat 1 uur gelijk staat aan 3 uur diepe slaap. Deze ontspanningstechniek heeft ongelofelijke voordelen en voelt altijd weer als een cadeau om te mogen delen met anderen. Het woord Yoga is enigszins misleidend aangezien er geen downward facing dogs en andere houdingen aan te pas komen. Het is een ontspannnings techniek waarbij het enige wat je hoeft te doen is stil liggen en mijn stem te volgen. 

Wat is Yoga Nidra

Bij Yoga Nidra wordt je met een speciale techniek uit je fight, flight of freeze’-modus gehaald en in een staat van optimale rust gebracht. Het brengt je naar een ander niveau van bewustzijn terwijl je wel wakker en alert blijft.

Ons lichaam heeft een sympathisch (actie) en parasympathisch (rust) zenuwstelsel. Het sympathische systeem is vaak overbelast en overprikkeld waardoor we uit balans raken. Wanneer je je parasympatische zenuwstelsel activeert breng je de activiteit van je rechter-en linker hersenhelft op één lijn. Tijdens dat proces verschuift je brein van bèta-hersengolven (staat van ontwaken met veel hersenactiviteit) naar alfa-hersengolven (een meer ontspannen toestand)

Alfa-hersengolven

Bij alfa komt het stemmings verbeterende hormoon serotonine vrij wat zorgt voor een gevoel van kalmte. Er is een wetenschappelijk bestudeerd verband tussen angst en hoeveel tijd we doorbrengen in een toestand waarin bèta-hersengolven de overhand hebben. Als je naar de alfa-toestand gaat, vertraag je de hersenactiviteit en kom je in een rusttoestand.

Droomtoestand

Van alfa ga je verder met de overgang naar een diepe alfa- en theta hersengolftoestand, die ook wel “de droomtoestand” of REM-toestand wordt genoemd. Je gedachten worden nog langzamer. Hier heb je meer kans op een verbeterd leerproces en activering van je creativiteit. Dit is ook een toestand waarin we onze emoties verwerken en loslaten wat ons niet langer dient. Deze toestand wordt geassocieerd met het horen van geluiden of het zien van afbeeldingen – net zoals je doet wanneer je droomt.

Herstellen in Delta

Na theta duik je in de zalige delta hersengolven. Je gedachten blijven vertragen. Dit is de meest herstellende en rustgevende toestand, waarin je organen regenereren en het lichaam cortisol – het stresshormoon – omzet en het uit je systeem verwijdert.

Waarom Nidra het beste dutje van je leven kan zijn

Helaas krijgen weinigen van ons onder normale omstandigheden regelmatig voldoende rust van deltakwaliteit, wat betekent dat we ons lichaam, onze hersenen en vitale organen niet volledig laten regenereren.Mensen die weinig tijd in een alfa-hersengolftoestand doorbrengen, hebben meer angst dan degenen die meer tijd in alfa doorbrengen.  Dit is waarom yoga nidra zo waardevol kan zijn. Elke keer dat je yoga nidra-meditatie beoefent, breng je de golven van je geest tot rust. Denk aan een auto: als je wilt stoppen en de motor wilt afzetten, moet je eerst terugschakelen. Door je hersenen in een alfa-toestand te brengen, begint het proces van ‘uitschakelen’. Je komt in een rusttoestand met langzamere, herstellende hersengolfactiviteit.

Ook een keer Yoga Nidra ervaren? In de maanden Juli en Augustus geef ik elke zondagochtend van 10.00-11.00 deze bijzondere techniek bij Optimal Health Studio. Een plekje reserveren kan via info@optimalhealth.nl

De positieve gevolgen van een Lockdown

Een reactie plaatsen

“In iedere verandering verbergen zich duizenden mogelijkheden”

En toen stond de wereld steeds een stukje verder stil. Zondag 16 maart moesten na de theaters, zwembaden en bioscopen ook horeca, sport-en fitnessclubs en sauna’s hun deuren sluiten. Alle scholen volgden. Stukje bij beetje werden meer en meer plekken waar ons sociale leven zich afspeelt gesloten.  Wat mij vooral opvalt en in veel gevallen ontroert zijn alle positieve acties en initiatieven die ontstaan. Hoe creatief mensen zijn in hun oplossingen anderen te helpen en er met elkaar wat van te maken. En hoe dat op één lijn staat met de yoga levenswijze.

Verbinding

Yoga gaat om verbinding; met jezelf, anderen en je omgeving. En dat is wat ik op dit moment zo sterk om me heen zien en voel gebeuren. Men voelt zich meer dan ooit verbonden met elkaar en de verbinding komt op de meest creatieve en mooie manieren tot stand. En dat ontroert me; raakt me.

  • Een grote, stoere kerel die boodschappen brengt bij ouderen in zijn buurt en dan naast de spullen van het boodschappenlijstje een extra puddingbroodje erbij doet.
  • Alle Yoga docentes die online lessen geven en hoe dankbaar dat ontvangen wordt. 
  • De actie ‘Support Your Locals” en iedereen die daar gehoor aan geeft om ondernemers te steunen daar waar het nu zo nodig is.
  • Een jonge jongen die als bijbaantje in een restaurant werkt en zijn werkgever een bericht stuurt dat hij zich als vrijwilliger aanbiedt om maaltijden rond te brengen.
  • Een jarige die vanaf een afstand op de stoep toegezongen wordt door familieleden

Doordat we gedwongen zijn meer thuis te blijven, niet meer naar andere landen kunnen reizen en ons minder verplaatsen  krijgt de aarde en de natuur wat meer rust. Minder luchtvervuiling; schoner water; de aarde haalt opgelucht adem. En we realiseren ons nog beter hoe alles in verbinding staat met elkaar. Niet alleen wij als mensen, maar ook wij mensen met de rest van de natuur. En hoe we alleen deze situatie door kunnen komen door voor elkaar te zorgen en met elkaar samen te werken in verbinding.

Hier en Nu

Yoga gaat ook over het streven naar volledig aanwezig zijn in het hier en nu. Veel van onze acties en plannen zijn gericht op de toekomst. Maar nooit, hoe goed je ook plant, kun je chaos uitbannen. Zo zit het universum in elkaar. We willen graag de chaos voor zijn, maar dat lukt je nooit, hoe goed je ook plant. We kunnen alleen overleven door ons aan te passen aan de omstandigheden. Darwin zei: “Niet de sterkste of de meest intelligente overleven, maar diegene die zich het beste kunnen aanpassen aan veranderingen“. Dit is hét moment om onze flexibiliteit te trainen. Hoe gaan we met de uitdagingen om?

Tot slot; de Niyama’s

In mijn vorige blog schreef ik over het 8-voudige pad van Yoga en een van de Yama’s: Ahimsa. Na de Yama’s volgen de 5 Niyama’s:

  • Saucha: zuiverheid. Reiniging van het lichaam. Actueler dan ooit. Als maatschappij zorgen we voor elkaar door op onze eigen hygiëne te letten.
  • Samtosa: tevredenheid. We realiseren ons weer hoe bevoorrecht we eigenlijk zijn door de vrijheid waar normaal gesproken in leven. Na deze periode, of wellicht nu al, zullen velen alles meer gaan waarderen
  • Tapas: inzet. Onze creativiteit wordt op de proef gesteld. Nog nooit heb ik zoveel mooie initiatieven gezien en zie ik hoe men zich inzet voor anderen en de maatschappij
  • Svadhyaya: zelfonderzoek. We zijn gedwongen naar onszelf te kijken en hoe we met elkaar en de wereld omgaan. Voor velen zal deze periode ook zeker het moment zijn om stil te staan bij hoe je je leven leidt.
  • Ishvara pranidhana: overgave, toewijding. Al die mensen die anderen helpen zoals artsen, verpleging, maar ook alle andere mensen die iets voor hun medemens of de natuur doen. Alles gebeurt met zoveel overgave en toewijding……..

Het ontroert me en raakt me om al die mooie acties te zien. En ik realiseerde me hoeveel mensen aan yoga doen zonder het zelf te weten.

Hoe Yoga een volgend virus kan voorkomen

2 reacties

In de Westerse Maatschappij denken velen bij het woord Yoga aan de fysieke houdingen; de lichamelijke oefeningen. Dat is echter maar een klein onderdeel van Yoga, wat een levenswijze is. Oorspronkelijk was het doel van de lichamelijke oefeningen om langere tijd in een bepaalde houding te kunnen zitten bij meditatie. De houdingen dienden een hoger doel, namelijk mediteren. Het doel van yoga is niet een sterk en flexibel lichaam, maar een sterke en flexibele geest.

Verbinding

Yoga betekent ‘verenigen’ of ‘verbinden’. Met het moment, je omgeving, je binnenwereld en anderen. Verbinding.  Een Yoga levenswijze bestaat uit acht onderdelen; ook wel het 8-voudige pad genoemd. Deze is gebaseerd op de Yoga Sutra’s van Patanjali en bestaat uit de volgende onderdelen:

  • Yama : richtlijnen voor een zuiver geweten
  • Niyama : voorschriften 
  • Asana: houdingen
  • Pranayama: levensenergie waarbij de adem een belangrijk hulpmiddel is
  • Pratyahara: controle over de zintuigen door met de aandacht naar binnen te keren.
  • Dharana: concentratie
  • Dhyana: meditatie
  • Samadhi: de vierde bewustzijnstoestand naast wakker zijn, slapen en dromen. Een soort trance, maar volledig ‘bij’.

De Asana’s, de houdingen, zijn maar één van de zeven onderdelen. Yoga is niet compleet zonder alle andere onderdelen; ze horen bij elkaar en zijn allemaal even belangrijk. Zonder de andere zeven onderdelen zijn de houdingen niks meer dan een fysieke workout. 

Ahimsa

Het eerste onderdeel op het 8-voudige pad zijn de Yama’s; 5 richtlijnen voor een zuiver geweten. De eerste Yama is Ahimsa en betekent geen schade aanrichten of geweld gebruiken; niet tegen andere levende wezens of de wereld maar ook jezelf geen geweld aandoen. En dit is actueler dan ooit. De vreselijke gevolgen van het Corona Virus voor de hele wereld zet mensen aan het denken. Het is een wake-up call. En ook al worden de steeds harder klinkende geluiden door sommigen weggewuifd; de geluiden zullen steeds duidelijker worden en uiteindelijk gehoord worden. Omdat men wel zal moeten.

Wanneer we de wereld om ons heen en andere levende wezens geweld aan doen, doen we uiteindelijk onszelf geweld aan. Alles staat namelijk in verbinding met elkaar. Een mooiere en gezondere wereld begint écht bij jezelf. Hieronder een gedeelte uit een blog van Mark Kulsdom, mede-oprichter en directeur van The Weedburger:

Een half jaar geleden, zat het virus nog veilig opgeborgen in een vleermuis, die ergens in een grot in de omgeving van Wuhan ondersteboven een middagdutje hield. Dat virus kwam vrij toen mensen de diertjes vingen en aanboden op de vleesmarkt in Wuhan. Die vleesmarkten die alleen maar kunnen bestaan, omdat dieren nog steeds vogelvrij zijn, maar niet in de positieve betekenis van dat woord. Vogelvrij, omdat mensen met ze kunnen doen wat ze willen, geheel in de wet ingebed. De afhandeling van de varkenspest die vorig jaar in China heeft huisgehouden is daar een treurig voorbeeld van. Voor wie de foto’s niet heeft gezien, ga er ook niet naar op zoek. Niemand wil op z’n netvlies hebben staan waartoe mensen in staat zijn als het om dierenleed gaat.

Vlees eten is een persoonlijke keuze. Dit hoor je mensen vaak zeggen. Feitelijk is die persoonlijke keuze van het slachten van dieren naar gelieve, nu dus de oorzaak dat dit virus op de mens is overgesprongen. En ja, in China leven mensen dicht op elkaar, ook met dieren, maar dat is niet de reden en zeker geen vrijbrief om dieren te blijven eten want ook Sars, Ebola, hondsdolheid, Mond- en-klauwzeer, Marburgvirus en Q-koorts, zijn ontstaan door de consumptie van dieren en blijven (en worden opnieuw) een gevaar voor de mens, zolang we doorgaan met die achterhaalde, onethische, onverantwoorde en misdadige industrie die miljarden levende dieren de dood injaagt.

Dit virus is een kans. We moeten het gaan zien als kans. Het zal onze laatste kans kunnen zijn. Hoe startten we de economie weer op, zodra deze dreiging is geweken? Dringt het besef door dat alles verbonden is met elkaar en dat radicale verandering mogelijk is? Dat er heiligere dingen zijn dan de economie? Namelijk het leven zelf? Want dat is het. Het leven IS heilig. Al het leven. De oceanen, de bossen, de dieren en de mensen.

M. Kulsdom

Vanwege de Corona crisis zal ik deze tijd extra blogs schrijven. Woensdag plaats ik het vervolg op dit blog, namelijk over hoe deze tijd ons dichter bij de Niyama’s brengt en waarom meer mensen Yoga beoefenen zonder het zelf te weten.

Namasté

Hoe voorkom je dat je roofbouw op jezelf pleegt?

Een reactie plaatsen

Afgelopen week werd ik uitgescholden in het verkeer. Waarom?? Omdat ik een fietser voorrang verleende op een plek waar een medeweggebruiker vond dat dat niet ‘mocht’.

Het was een donkere, regenachtige en chaotische avondspits en ik had een van mijn kinderen naar een sportclub gebracht. Terwijl ik een rotonde op rijd zie ik een fietser door de stromende regen aankomen. Zoals zo vaak stop ik om de fietser voor te laten, ook al had de fietser, theoretisch gezien, geen voorrang.  De automobilist achter me rijdt te hard en te dicht op me, kan nog net op tijd remmen en begint tot mijn verbazing heel lang en hard op haar claxon te duwen.

Ik zet mijn auto stil, stap uit en loop naar haar auto. “Ik weet niet waar je mee bezig bent”, vraag ik “Maar ik liet gewoon een fietser voor.” Ze begint te schreeuwen dat ze bijna achterop mijn auto zat (ja, dat had ik ook gezien; duidelijk dat ze te hard en te dicht op me had gereden) terwijl tegelijkertijd haar boomlange man uitstapt om mij voor van alles uit te maken (niet voor herhaling vatbaar) en te schreeuwen dat ik de fietser geen voorrang MAG geven, want die had hij niet. “Als je het niet erg vindt, rijd ik liever geen fietser omver”, zeg ik nog terwijl ik maar weer in mijn auto stap omdat ik het verkeer niet verder op wil houden. Terwijl ik mijn weg vervolg scheuren ze me, helemaal gestresst, met een noodgang voorbij (op een plek waar je op dat moment niet in mag halen).

De adrenaline giert door mijn lijf door het onrecht en zoveel negatieve energie. Het duurt even voordat ik het voorval echt los kan laten. Mijn adem en hartslag zijn versneld; alles in mijn lichaam is in paraatheid om te vechten of vluchten. (Fight-Flight reactie)

Een paar uur later zit ik op de mat in mijn studio om een Yin Yoga les te geven. Ik besef hoe het mogen geven van deze ontspannende lessen mijzelf ook helpt om elke keer weer rust en stilte te zoeken. Door de ademoefeningen breng je je lichaam en daardoor ook geest weer tot rust. Voor mij is dit gelukkig maar een incident, maar velen zitten continue op hun werk of in een thuissituatie in een stressvolle omgeving. En die negatieve energie en stress hebben direct effect op jouw lijf. 

Ga maar eens ontspannen op de grond liggen en roep dan boze gedachten op. Dat gaat niet! Wanneer je boos bent kun je je lichaam niet meer ontspannen. Lichaam en geest, hart en hersenen, zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Maar wist je dat ook onbewuste gevoelens en gedachten direct effect hebben op de gezondheid van je hart?

Je HRV is je hartslagvariabiliteit en dat is de periode tussen je opeenvolgende hartslagen. Stel: jouw hartslag is 60 slagen per minuut; dat wil niet zeggen dat je precies elke seconde een hartslag hebt. Dat varieert. Dus de ene keer komt de hartslag na 1 seconde dan weer na 0.58 dan weer na 1,01, etc. Die variatie is je HRV. Hoe hoger je HRV; hoe variabeler de hartslag, hoe gezonder het hart.Hartslagvariabiliteit neemt toe tijdens ontspanning- en herstelactiviteiten en neemt af tijdens stress. Respectievelijk is de HRV hoger wanneer de hartslag lager is en lager wanneer de hartslag hoger is. Dit varieert gedurende de dag aan de hand van je activiteiten en stress.

Ons zenuwstelsel heeft twee systemen:

  • het sympathische systeem, deze controleert je vecht-en vluchtreacties. De activiteit hiervan versnelt het hartritme.
  • Het parasympathische systeem, deze hoort bij ontspanning, rust en herstel en vertraagt het hart.

Dit zijn eigenlijk onze rem- en gaspedaal. We hebben ze allebei nodig en ze moeten allebei in topconditie zijn zodat ze, wanneer nodig, elkaar kunnen compenseren. Allebei de systemen zijn continue bezig het hart te versnellen en af te remmen. Daarom is de pauze tussen 2 opeenvolgende hartsagen nooit gelijk. Die veranderlijkheid is dus heel gezond omdat het aangeeft dat zowel je rem als gaspedaal goed functioneert.

Tijdens mijn opleiding aan de EnergyControl Academy  bij Stans vd Poel leerde ik werken met een apparaat die onder andere de HRV meet. Als test werd ik ook zelf aangesloten en moest ik onder tijdsdruk een ingewikkelde rekensom oplossen. Zonder dat deze situatie nou echt stressvol aanvoelde zag ik tot mijn verbazing dat mijn hartslag steeg en het verloop van de lijn onregelmatig en rommelig werd. Ook al voelde het niet als een echte inspanning; toch had deze situatie al effect op mijn hartslag en de HRV. Daarna moest ik een prettige, blije herinnering oproepen. Daarop veranderde de curve binnen enkele seconden van onregelmatige chaotische haken in regelmatige, vloeiende lijnen. Wanneer de variaties zwak en chaotisch zijn trappen we zonder vast patroon afwisselend op het gas-en rempedaal. Als de variatie in hartslag sterk en gezond is dan wisselen de fases van versnellen en vertragen elkaar snel en regelmatig af. Dan zie je een golvende beweging en is er sprake van ‘coherentie’.

Wanneer we geboren worden is de veranderlijkheid het sterkst; als onze dood nadert het laagst. Het is een teken van ouder worden maar het afnemen van die veranderlijkheid komt vooral omdat we onze rem, het parasympathische systeem, niet goed onderhouden. Als we alleen maar op het gaspedaal drukken en nooit de rem gebruiken dan werkt de rem op een gegeven moment niet meer goed. Als je dat te lang blijft doen pleeg je roofbouw op jezelf en raak je uiteindelijk opgebrand.

Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat negatieve emoties zoals woede, angst, verdriet maar ook de meest onbenullige zorgen (denk aan de rekensom) de veranderlijkheid in hartritme drastische veranderen en dus effect hebben op onze gezondheid. Positieve emoties zoals vreugde en liefde bevorderen je hartcoherentie. Coherentie is dus niet een toestand van ontspanning maar meer een situatie waarin we in een ‘flow’, in harmonie met onszelf zijn. Als we innerlijke balans vinden heeft de buitenwereld  uiteindelijk minder grip op ons en daarmee op onze gezondheid en levensverwachting.

Er is een hele effectieve en eenvoudige manier om de veranderlijkheid van je hartslag te vergroten en deze in coherentie te brengen. Het is een oefening die ik in bijna elke yogales weer doe met mijn deelnemers. Doe deze oefening zo’n 5-10 minuten minimaal één, maar liever vaker, per dag. Een mooi moment voor deze oefening is voor het slapengaan.

Ademoefening

  • Richt je aandacht naar binnen en laat alle indrukken van de buitenwereld naar de achtergrond verdwijnen. Alles waar je je druk om maakt parkeer je even. Deze wachten wel.
  • Adem rustig in door je neus en vervolgens weer uit door je neus. Maak de uitademing iets langer dan de inademing; dat stimuleert meteen je parasympatische systeem waardoor de balans al iets meer doorslaat naar je remsysteem.
  • Je stuurt je ademhaling niet, het enige dat je bewust doet is pauzeren na je uitademing. Dus in door je neus en uit door je neus en dan pauzeren. Je hoeft niet zo lang mogelijk te pauzeren. Je ademt weer in als je lichaam het seintje geeft dat het weer tijd is om in te ademen.
  • Terwijl je dit blijft doen breng je je aandacht naar je hart. Beeld jezelf in dat er bij elke uitademing meer ruimte en zachtheid rondom je hart ontstaat. 

Onderzoekers van het Hearthmath Institute hebben aangetoond dat  het oproepen van positieve emoties al snel leidt naar coherentie in het ritme van je hartslag. Als we ons laten leiden door positieve emoties neemt de coherentie in kracht toe. Als we ons laten leiden door zorgen en negatieve gedachten dan neemt de coherentie meteen af en maakt deze plaats voor chaos.

Kortdurende stress is goed voor ons lichaam. Chronische stress maakt ons ziek en zorgt dat we korter leven. Om de fitste versie van jezelf te worden en gezond oud te worden ligt de basis bij je hart; het centrum van de liefde.

Wat ik leerde in Portugal

Een reactie plaatsen
Yoga op de kliffen aan de Portugese kust

‘Connect with Nature‘

Woorden kunnen niet omschrijven hoe bijzonder de afgelopen week is geweest. Vorige week mocht ik 9 gasten ontvangen op de Atlantic Lodge in Aljezur (Algarve, Portugal) voor de eerste Yoga & Lifestyle Retreat die ik daar organiseerde. Met dank aan het team van de Atlantic Lodge en mijn collega en chef kok Roel Verkaik zonder wie dit niet mogelijk was geweest. Het thema van de retreat was ‘Connect with Nature’.

Yoga wordt vaak gezien als de houdingen die we tijdens een yogales in groepsverband doen. Maar Yoga is veel meer dan dat; het is een levensvisie, een manier van leven. Het woord Yoga betekent verbinding: van lichaam en geest, van de mens met zichzelf, met elkaar en met de natuur en het leven. In deze week zijn we de verbinding met de natuur en onszelf aangegaan door middel van stilte wandelingen in de ongerepte en ruige natuur rondom Aljezur. Adem meditatie in een duinpan, tijdens zonsondergang op een klif en op een afgelegen rotsen strand aan de Atlantische zee. Yogasessies in de buitenlucht op het dakterras en aan het strand. Maar ook door te zwemmen en SUPpen in een Lagoon. Elke dag vertrokken we voor het ontbijt de natuur in om daar te wandelen, te zwemmen, een yogasessie te doen of te mediteren. En dat maakte veel los. Want wanneer je de natuur intrekt voel je hoe wij daar allemaal onderdeel van zijn. Als je dichter bij de natuur komt; kom je ook dichter bij jezelf. Bij de kern.

Alles wat we gedaan hebben tijdens deze retreat was een stuk bewustwording. Bewust worden van het lichaam door yogahoudingen en adem oefeningen; bewust worden van de geest door meditatie. Ook bewust genieten van voeding hoorde daarbij. Alle deelnemers hebben aan Intermittent Fasting gedaan in deze dagen en kregen elke dag twee heerlijke, uitgebreide, gezonde maaltijden geserveerd. De eerste maaltijd, de brunch, pas na onze wandeling, yogasessie en/of het zwemmen in de natuur. De tweede maaltijd aten we in de avond terwijl we de zon achter de bergen zagen verdwijnen. Helemaal volgens het ritme van de dag en de natuur. Overdag activiteit en in de avond met elkaar eten en praten, zonder afgeleid te zijn door televisie of computers. Dat waar ons lichaam en geest zich het beste bij voelen. Uiteindelijk draait alles om balans. Balans tussen activiteit en ontspanning; balans tussen Yang en Yin. En die balans hebben we opgezocht tijdens deze dagen in de Algarve.

Maar wat mij het meest raakte was de openheid van iedereen, de positieve energie en verbondenheid die ontstond in de groep. Het was voelbaar welk effect dat op ons allemaal had. En dat bracht mij de laatste dag tijdens onze afsluiting op het volgende verhaal:

Een liefdevolle vrouw, die voor iedereen goed was geweest, had aan het einde van haar leven nog één wens. “Voordat ik dood ga, wil ik graag zien hoe de hel en hoe de hemel er uit zien.” Haar wens werd vervuld… Ze werd door een engel meegenomen naar een mooie feestzaal. Er stonden lange tafels vol met heerlijk eten en drinken. Aan de tafels zaten mensen ellendig, chagrijnig en hongerig voor zich uit te staren. ‘Waarom gedragen ze zich zo?’ vroeg de vrouw aan de engel. ‘Kijk naar hun armen,’ antwoordde de engel. Ze keek en zag dat bij eenieder aan de armen lange stokken om te eten bevestigd waren. Tot boven de ellebogen. Hierdoor konden de mensen hun armen niet buigen. Ze konden niets eten of drinken. Elke poging mislukte en de mensen raakten gefustreerd en ongelukkig. ‘Inderdaad, dit is de hel. Neem me weg van hier.’

De vrouw werd vervolgens naar de hemel gebracht. Opnieuw was er een mooie feestzaal. Er stonden lange tafels met heerlijk eten en drinken. Aan de tafels zaten vrolijke mensen. Ze lachten en zagen er gelukkig uit. ‘Geen stokken aan de armen, veronderstel ik,’ zei de vrouw. ‘Oh, jawel hoor’ zei de engel. ‘Kijk net als in de hel zijn de stokken tot boven de ellebogen bevestigd en kunnen ze hun armen niet buigen…
Maar kijk, hier hebben de mensen geleerd om elkaar te voeden…’

Gezondheid hangt van zoveel factoren af. Sociaal contact en verbondenheid is één van die onmisbare en o, zo belangrijke factoren. Een onderdeel waar ik niet bewust bij stil had gestaan van tevoren maar waar ik me zo bewust van ben geworden tijdens deze mooie en onvergetelijke dagen.

Namasté “het licht in mij groet het licht in jou”