Wat je als vrouw kunt doen om hormonale klachten te voorkomen

De periode waarin de menstruatie stopt, de overgang, is een fase die wel 6-13 jaar kan duren. Bij de meeste vrouwen vindt deze plaats tussen de 40-58 jaar. Ongeveer 80-96% van die vrouwen ervaart milde tot ernstige klachten waarvan opvliegers en nachtelijk zweten (ook wel vasomotorische symptomen genoemd) de meest voorkomende zijn. 

Horen klachten erbij?

De typische en veel voorkomende klachten en symptomen tijdens de overgang ,zoals VMS, depressie, prikkelbaarheid, slaapstoornissen en toenemend buikvet, lijken misschien normaal maar zijn dat niet. Al deze verschijnselen zijn vrijwel onbekend in niet-westerse culturen en natuurvolkeren. Een groot gedeelte is dan ook een gevolg van de manier waarop en de omgeving waarin we leven.

Verlaagde belastbaarheid

De klachten ontstaan in de eerste plaats door een verlaagde belastbaarheid. Een voorbeeld daarvan is het verlies van spierweefsel. Na je 35e levensjaar gaat spierafbraak sneller dan opbouw. If you don’t use it, you loose it! Vanaf dat moment wordt het dus steeds belangrijker om actief aan spieropbouw te werken.

De beste natuurlijke behandeling

Weerstands-en krachttraining zijn de beste natuurlijke behandelingen voor het verminderen van klachten en symptomen als gevolg van de menopauze. Het biedt niet alleen op lange termijn bescherming tegen overgewicht en ziektes, het vermindert ook klachten op korte termijn zoals opvliegers.

Het hebben van opvliegers maakt dat veel vrouwen in de overgang stoppen met sporten, alleen maar om te voorkomen dat ze deze krijgen. Er is echter onderzoek waaruit blijkt dat weerstandstraining juist helpt deze te verminderen of voorkomen. De afgifte van bepaalde hormonen door de training heeft een positief effect op je thermoregulerende centrum waardoor deze symptomen minder vaak voorkomen.

Het verband tussen ‘Lean Body Mass’ en menopauzale klachten

Dr. Rosanne Woods deed onderzoek nadat het haar, bij haar regelmatige bezoek aan de sportschool, opviel dat haar vriendinnen die enkel cardiotraining deden dezelfde waren die klaagden over opvliegers en nachtelijk zweten. Ze onderzocht het verband tussen ‘Lean body Mass’ (je lichaamsgewicht minus je vetmassa) en het hebben van menopauzale klachten. De conclusie was dat het onderhouden van een hogere vetvrije massa door middel van kracht-en weerstandstraining de beste manier is om de klachten te verminderen.

In een ander onderzoek werden 58 vrouwen gevolgd die gemiddeld 7,5 opvliegers per dag hadden of last hadden van nachtelijk zweten. Een krachttraining programma van 15 weken, waarbij ze tweemaal per week trainden, bleek de symptomen te halveren of te reduceren naar gemiddeld 4,4 opvliegers per dag.

It’s in the challenge where the magic happens

Wanneer we ouder worden kan het lastiger worden om uit je comfortzone te stappen. Maar ‘it’s in the challenge where the magic happens!’. Je wordt alleen sterker wanneer je jezelf blijft uitdagen, gebruik makend van natuurlijke en gedoseerde stress prikkels. Stap je niet uit je comfortzone en beweeg je niet vooruit, dan is achteruitgang onvermijdelijk.


5 tips om beter te slapen

Hoe heb jij geslapen afgelopen week? En toen je wakker werd; was dat zonder behulp van de wekker en voelde je je energiek, fris en uitgeslapen? Of was het moeilijk uit bed te komen en had je koffie nodig om goed wakker te worden?

Als je je meer herkent in het laatste ben je zeker niet de enige. Velen slapen slecht en/of te kort. We horen wel dat slaap belangrijk is, maar onderschatten vaak de impact ervan. In mijn blog van vorige week kon je lezen welke negatieve invloed slaaptekort heeft op je lichaamssamenstelling. Maar dat is misschien wel het minst erge. Wanneer je regelmatig minder dan 6 of 7 uur slaap heeft dat een groot negatief effect op je immuunsysteem en verdubbeld de kans op kanker. Kort slapen vergroot je kans op hart- en vaatziekten, beroertes en hartfalen. Niet iets om licht over te denken. Wie korter slaapt, leeft ook korter.

Vaak willen mensen weten welke supplementen helpen om beter te kunnen slapen. Natuurlijk kunnen sommige kruiden of supplementen helpen, maar het blijft wat het is: een hulpmiddel. Het haalt de oorzaak van je slaapproblemen niet weg. Dus kijk eerst wat er verbeterd kan worden in je leefstijl.

Maak van slaap je prioriteit! Mijn belangrijkste tips:

  1. Consistentie. Ons lichaam functioneert in een circadiaans ritme (het 24 uurs dag-en nacht ritme) Daarbij is het belangrijk om het eerste gedeelte van de dag vooral te gebruiken voor activiteiten waarbij het sympathische zenuwstelsel geactiveerd wordt; dus om te werken, actief te sporten, etc. Het tweede gedeelte wil je voornamelijk rusten en herstellen. De zogenaamde ‘zeitgebers’ activiteit, voeding en licht geven je lichaam het seintje dat het dag of avond/nacht is en hebben invloed op je circadiaanse ritme  Slaap is heel gevoelig voor verstoringen hierin. Ga zoveel mogelijk rond dezelfde tijd naar bed en houd je bedtijd binnen een venster van 1 uur. Slaapkwaliteit rondom je normale slaaptijd is veel beter dan op andere tijden. Dus als je niet op regelmatige tijden slaapt heb je meer slaap nodig dan 7-8 uur per nacht
  2. Zorg bij het ontwaken voor blootstelling aan fel licht Licht in de ochtend geeft je lichaam een seintje dat de dag is begonnen en het tijd is om te ontwaken. Wanneer je in het eerste gedeelte van de dag blootgesteld wordt aan blauw spectrum (wat in zonlicht zit) ben je productiever en energieker verbetert  je slaapkwaliteit. Bij gebrek aan de zon zijn er ook daglampen verkrijgbaar die dit nabootsen. Zelf heb ik al jaren een wake-up light. Deze bootst de zonsopkomst na waardoor je heel relaxed wakker wordt. Een echte aanrader!
  3. Vermijd fel licht voordat je gaat slapen Fel licht geeft je lichaam het seintje dat het dag is en dat het tijd is voor actie. Wanneer het donker wordt krijgt ons lichaam het seintje om melatonine aan te maken. Fel licht onderdrukt dat, zorgt dat je slecht in slaap komt en verlaagt je slaapkwaliteit aanzienlijk. Een gratis app die je kunt downloaden op je computer is f.lux. Deze filtert het blauwe licht uit het beeldscherm. En ook op je telefoon kun je het zo instellen dat het licht gedempt wordt.
  4. Cafeïne Wat veel mensen niet weten is dat cafeïne een halfwaardetijd van 5-7 uur heeft. Dat is de tijd dat je lichaam nodig heeft om de concentratie van een stof te halveren. Drink jij dus om 16.00 in de middag een paar koppen koffie; dan is rond 22.00 pas de helft van de cafeïne uitgewerkt. Drink dus zo’n 6 uur voor het slapengaan geen cafeïnehoudende dranken meer (Let op: cafeïnevrije koffie bevat ook cafeïne, alleen minder dan gewone koffie) Ben je gevoelig voor cafeïne, neem dan een marge van 10 uur. 
  5. Eet minimaal 3 uur voordat je gaat slapen niet meer. Ook eten is een ‘zeitgeber’. Vermijd dit nog ’s avonds laat en zeker vlak voor het slapen gaan. Of je nu een voorstander bent van Intermittent Fasting of niet: voor iedereen is het een goed idee om niet meer in de (minimaal 3) uren voor het slapen gaan nog te eten of iets anders te drinken dan water of kruidenthee. Hierdoor krijgt je lichaam de kans de werking van de energiecentrales in je cellen (mitochondriën) te optimaliseren, wordt celschade voorkomen en worden belangrijke ontgiftingsfuncties actief. Je lichaam hoort te herstellen tijdens slaap maar als het nog voedsel moet verteren in die tijd zal het andere belangrijke processen niet of minder goed uitvoeren.

Meer weten over hoe je je slaap, rust en herstel kunt optimaliseren? Vrijdag 6 maart a.s. 11.30-12.15 geef ik een presentatie over dit onderwerp bij Optimal Health Studio. Aansluitend is het ook mogelijk vanaf 12.30 mee te lunchen tijdens de maandelijkse Healthy Lunch. Aanmelden kan via nanneke@optimalhealth.nl


Een van de meest gemaakte fouten als je lichaamsvet kwijt wil.

Uren per week doorbrengen op een loopband, crosstrainer of fiets omdat je vet wil verliezen is zonde van je tijd. Cardiotraining is gezond voor je hart, longen, algemene gezondheid etc. Vooral in de buitenlucht fietsen, wandelen, roeien of lopen is zowel voor je lichamelijke als geestelijke gezondheid een must. Doe dat dus vooral! Maar als je op die loopband of crosstrainer gaat staan of uren buiten aan het wandelen bent om af te vallen ben je heel inefficiënt bezig.

Er is een veel efficiëntere manier als je lichaamsvet wil verliezen.  Een manier die zorgt dat je strakker in je vel komt te zitten, je lijf in shape krijgt en je vetverbranding verhoogt. En die manier is: krachttraining!

Bijna elke week krijg ik wel van iemand de vraag wat voor soort training ze moeten doen als ze willen afvallen. Mijn standaard antwoord:  “De soort training waar je het meeste plezier in hebt!” En dat meen ik oprecht. Als je iets gaat doen wat je niet leuk vindt zul je het niet lang volhouden.  Dat is dus zeker een eerste vereiste.

Een goed voedingspatroon een tweede vereiste. Uiteindelijk is een wekelijks calorietekort nodig als je af wil vallen. De uitspraak ‘Abs are made in the kitchen’ is absoluut waar. Zonder het juiste voedingspatroon gaan zowel cardio-als krachttraining niks voor je doen.

Het grootste gedeelte van wat we op een dag aan energie verbruiken op een dag is ons BMR; het Basaal Metabolisme. Dat is de hoeveelheid energie (calorieën) die je lichaam nodig heeft om te overleven in een ruststand. Ook als je een hele dag stil in bed zou liggen is dat wat je lichaam verbrandt. Je BMR is het allergrootste gedeelte, meestal meer dan driekwart van je totale dagelijkse verbranding. Je spiermassa, organen en hersenen verbruiken heel veel energie. De calorieën die je daarnaast extra verbrandt met je dagelijkse activiteiten en sporten zijn maar een klein gedeelte van je dagelijkse kcal verbruik.

Met een half uur cardiotraining verbrand je rond de 300 kcal, afhankelijk van je gewicht en de intensiteit van de training. Je bent dus best wel even bezig om die hoeveelheid energie te verbranden. 300 kcal gelijk staat aan een Snickers, 50 gram chips of een handje walnoten. Dat is dus veel werk wat je moet verrichten om de hoeveelheid energie van, in verhouding weinig, voedsel te verbranden. 

Krachttraining is dan ook vele malen effectiever als je vet wilt verliezen. Hiermee ga je namelijk spiermassa vergroten. En wanneer je meer spiermassa krijgt gaat je BMR, je basaal metabolisme omhoog en ga je dus elke dag, ook in rust, meer verbranden. Er gaan weken en maanden overheen om spieren op te bouwen, maar je zult langzaam je lichaam zien veranderen, je verbranding gaat omhoog en je vel gaat weer strakker om je heen zitten.